Oι ελάχιστοι αλλά τυχεροί επισκέπτες απολάμβαναν τότε σαν τους πρωτόπλαστους αυτό τον αυθεντικό αιγαιοπελαγίτικο παράδεισο.
Όμως, τα χρόνια κύλησαν και μοιραία τα πράγματα άλλαξαν ακόμα και για το άσημο μέχρι πρόσφατα Πάνω Κουφονήσι. O ένας και μοναδικός οικισμός του νησιού έχει επεκταθεί πια προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το λιμάνι μεγάλωσε για να δένουν τα μεγάλα φεριμπότ. Κτίστηκαν δεκάδες ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα.Υπάρχουν ταβέρνες, σουπερμάρκετ, μπαράκια μέχρι και... ξενυχτάδικα! Oι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν και οδηγούν πλέον σε κάθε παραλία, ακόμη και σε αυτές που θεωρούνταν απάτητες. Σίγουρα το Κουφονήσι του 21ου αιώνα είναι διαφορετικό.
Όμως, κοιτάζοντας λίγο πιο σχολαστικά τα ακρογιάλια του, τις λαμπερές αμμουδιές του, τα απότομα βράχια του, τις θαλασσοσπηλιές του, τα σοκάκια του, το βλέμμα των ψαράδων του, θα ανακαλύψεις πως παραμένει ακόμα μια μαγική γωνιά του Αιγαίου!
Αν ανοίξεις ένα χάρτη της Ελλάδας και ψάξεις λίγο τα νησιά του Αιγαίου, εκεί ανάμεσα στη Νάξο και στην Αμοργό, οι Μικρές Κυκλάδες σίγουρα θα τραβήξουν την προσοχή σου, αλλά και θα
κεντρίσουν τη φαντασία σου με την ιδιαίτερη τοπιογραφία τους. Δεκάδες μικρές και μεγαλύτερες νησίδες, ξέρες και σκόπελοι, βρίσκονται διάσπαρτα καταμεσής στο πέλαγος. Η Ηρακλειά, η Σχοινούσα, η Δονούσα και τέλος το Πάνω Κουφονήσι είναι τα μόνα κατοικημένα νησιά του ιδιαίτερου αυτού συμπλέγματος, που για ευνόητους λόγους οι ντόπιοι αποκαλούν Μικρές Κυκλάδες. Ανάμεσα σε αυτά, το νησάκι Πάνω Κουφονήσι ή απλά Κουφονήσι, παρόλο που έχει έκταση που μόλις αγγίζει τα 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι σήμερα το πλέον αναπτυγμένο τουριστικά. Ο μόνιμος πληθυσμός του μικρού νησιού είναι γύρω στους 300 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται αποκλειστικά με το ψάρεμα και τον τουρισμό.
Το πλοίο πιάνει στο ένα και μοναδικό χωριό του νησιού. Κάτω στην προκυμαία του λιμανιού υπάρχουν παραταγμένες στη σειρά ταβέρνες, καφετέριες, μπακάλικα, σουπερμάρκετ και μαγαζιά με είδη δώρων. Λίγο ψηλότερα ξεκινά το οικιστικό σύνολο της Χώρας, με τα ασβεστωμένα σοκάκια και τα ολόλευκα νησιώτικα σπίτια. Ευτυχώς εδώ, στην καρδιά της Χώρας, δεν μπορούν να μπουν τα αυτοκίνητα. Απέναντι από το λιμάνι, σε μικρή απόσταση, ξεχωρίζει το Κάτω Κουφονήσι, ένα σχετικά μεγάλο νησί με απίθανες παραλίες, που όμως είναι ακατοίκητο, όπως και η γειτονική Κέρος, ένα επίσης ογκώδες ορεινό νησί που βρίθει αρχαιολογικών ευρημάτων. Στο Κουφονήσι υπάρχουν δρόμοι, ωστόσο οι αποστάσεις είναι πολύ μικρές κι αν μείνετε στη Χώρα, μέσα σε 20-30 λεπτά θα έχετε φτάσει με τα πόδια στις περισσότερες παραλίες. Αυτή φαίνεται πως είναι η μυστική συνταγή της επιτυχίας, αφού κάθε καλοκαίρι το μικρό νησί κατακλύζεται από χιλιάδες επισκέπτες, που έρχονται εδώ από... παντού για να το απολαύσουν χωρίς να χάνουν το χρόνο τους σε άσκοπες μετακινήσεις. Φυσικά, υπάρχουν και καΐκια που διοργανώνουν εκδρομές στις πλέον απόμερες αμμουδιές και στο Κάτω Κουφονήσι. Πάντως, δεν είναι λίγοι αυτοί -κυρίως Βορειοευρωπαίοι- που έρχονται εδώ για την πεζοπορία. Θα τους δείτε να περπατούν κάθιδροι κάτω από τον ανελέητο μεσημεριανό ήλιο, που τσουρουφλίζει ακόμη και τις πέτρες!
Παρά το μικρό του μέγεθος, το Κουφονήσι είναι προικισμένο με πολλές και θαυμάσιες παραλίες. Oι περισσότερες από αυτές είναι καλά προστατευμένες από το μελτέμι, που τόσο ταλαιπωρεί τα υπόλοιπα Κυκλαδονήσια. Όλες είναι στρωμένες με λευκή ή ξανθιά ψιλή άμμο. Τα νερά είναι γενικά ρηχά και ζεστά. Έτσι, τα μπάνια μπορούν να ξεκινήσουν ακόμη και το Μάη, καιρού βέβαια επιτρέποντος. Σε όλες τις παραλίες θα πάτε με αυτοκίνητο ή ακολουθώντας σύντομα μονοπάτια. Στις περισσότερες από αυτές υπάρχει κάποια -έστω και στοιχειώδης- οργάνωση (καντίνες, ταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια).
• Λουτρό: Από το Λιμάνι, αν κινηθούμε στον παράκτιο δρόμο, αριστερά βγαίνουμε στον ορμίσκο Λουτρό με μια μικροσκοπική παραλία. Απέναντί μας βλέπουμε το μικρό ταρσανά. Πίσω του και λίγο ψηλότερα δεσπόζει ένα παλιός αναπαλαιωμένος ανεμόμυλος που τώρα εκτελεί χρέη ξενώνα. Η παραλία είναι εύκολα προσβάσιμη. Ωστόσο, όταν φυσά ο κατάλληλος αέρας, μπορεί να γεμίσει και με σκουπίδια! Λίγο βορειότερα, στη θέση Παριανός -ακριβώς απέναντι από τη Νάξο- συναντάμε ένα ακόμη μικρό λιμάνι και μια παραλία.
• : Από το λιμάνι της Χώρας παίρνουμε το δρόμο που φεύγει ανατολικά και συναντάμε την Άμμο, μια μικρή αμμουδερή παραλία με ρηχά νερά που μοιάζει να αγκαλιάζει τις ψαρόβαρκες. Την προτιμούν για τα αβαθή νερά της κυρίως τα πιτσιρίκια των ντόπιων και οι οικογένειες.
• : Αμέσως μετά το συνοικισμό Στούμπο, θα συναντήσουμε την παραλία Φοίνικας, με λεπτή λευκή άμμο και αρκετά αρμυρίκια. Υπάρχουν δύο ταβέρνες και αρκετός κόσμος.
• : Μετά το Φοίνικα βγαίνουμε στην παραλία του Φανού με τα τιρκουάζ νερά και την ξανθή άμμο. O δρόμος σταματά και συνεχίζει το μονοπάτι που οδηγεί στις υπόλοιπες ακρογιαλιές. Υπάρχει εστιατόριο, μπαρ και μερικά νεόκτιστα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Ακριβώς απέναντι, σε απόσταση 500-600 μέτρων, κολυμπά... η Κέρος.
- Ιταλίδα: Μόλις 200-300 μέτρα χωρίζουν το Φανό από τα ακρογιάλια της Ιταλίδας. Το μονοπάτι κινείται παραλιακά και περνά πλάι από 2-3 μικρές ατομικές «πισίνες» με βοτσαλάκι ή άμμο, πλαισιωμένες από βράχια, που τις προτιμούν κυρίως γυμνιστές. Η παραλία Ιταλίδα μαζεύει πια αρκετό κόσμο, ενώ παλιότερα σύχναζαν μόνο γυμνιστές. Έχει λευκή άμμο, ρηχά νερά και είναι προστατευμένη από τους βοριάδες.
• : Το μονοπάτι που συνεχίζει από την Ιταλίδα κινείται μαζί με την ακτογραμμή και περνά από τις ατομικές ακρογιαλιές, γνωστές ως «Πισίνες», πριν καταλήξει στην top -για πολλούς- παραλία του νησιού, το Πορί. Στο Πορί μπορείτε να έρθετε επίσης με αυτοκίνητο ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που φεύγει ανατολικά από το λιμάνι, αλλά και με εκδρομικό καΐκι από τη Χώρα. Καλά προστατευμένη από το μελτέμι είναι η παραλία με τη ζαχαρένια αμμουδιά, που θυμίζει έντονα το Ελαφονήσι της Λακωνίας. Αν και είναι αρκετά δημοφιλής, δύσκολα γνωρίζει τον κορεσμό λόγω του μεγέθους της. Κοντά στο Πορί βρίσκονται οι περίφημες σπηλιές του Κουφονησιού με τα βαθυγάλαζα νερά (προσεγγίζονται με βάρκα).
• : Από το Πορί περνάμε μπροστά από το καφέ και αφήνουμε το όχημά μας στο ύψος της μικρής τσιμεντένιας προβλήτας. Από εδώ, με σύντομο ποδαρόδρομο, θα βρεθούμε στη σπηλαιώδη ακτή Γάλα, ένα από τα σπάνια φυσικά φαινόμενα στο Αιγαίο. Το όνομά της το οφείλει στα νερά της, που παίρνουν λευκό χρώμα όταν η τρικυμία ανακατεύει την άμμο.
Δυστυχώς η οικιστική δραστηριότητα επεκτείνεται ανεξέλεγκτα σε όλο το Κουφονήσι, με αποτέλεσμα αργά αλλά σταθερά το αρχέγονο κυκλαδίτικο τοπίο να αλλοιώνεται. Και δεν είναι μόνο αυτό. Καθώς οι ανάγκες του τουρισμού μεγαλώνουν, τα κάθε λογής απορρίμματα -που καταλήγουν στην πρόχειρη χωματερή- όλο και πολλαπλασιάζονται. Η κατάσταση μερικές φορές γίνεται αφόρητη όταν φυσά βοριάς και οι γεμάτοι διοξίνες καπνοί από την καύση των σκουπιδιών πνίγουν τον οικισμό.
Θρυλική φιγούρα στις Μικρές Κυκλάδες είναι το βαποράκι «Εxpress Σκοπελίτηs», που πραγματοποιεί καθημερινά, χειμώνα-καλοκαίρι, το δρομολόγιο από τη Νάξο για την Αμοργό, κάνοντας ενδιάμεση στάση σε όλα τα κατοικημένα μικρονήσια. Το 1958 ο Δημήτρης Σκοπελίτης ξεκίνησε με καΐκια τη γραμμή αυτή, συνδέοντας τις Μικρές Κυκλάδες με τη Νάξο. Το 1985 ο γιος του Γιάννης έριξε στη γραμμή το «Σκοπελίτης» και το 1998 το αντικατέστησε με το σημερινό «Εxpress Σκοπελίτης». Αγέρωχος και πάντα χαμογελαστός πάνω στη γέφυρα, ο καπετάν Γιάννης Φωστιέρης ξέρει τη δύσκολη αυτή θάλασσα του κεντρικού Αιγαίου, με τα δυνατά ρεύματα και τους ύπουλους υφάλους, σαν το σπίτι του. Το χειμώνα που τα μεγάλα πλοία δεν πιάνουν στα νησιά ο «Σκοπελίτης» είναι η παρηγοριά των νησιωτών, καθώς με αυτόν θα έρθουν τα φάρμακα, τα τρόφιμα, το ψωμί. Ακόμη κι όταν τα κύματα αγκαλιάζουν το αγέρωχο σκαρί, ο καπετάν Γιάννης στέκεται όρθιος πάνω στη γέφυρα και «διαβάζει» με το έμπειρο μάτι του τον υγρό φουρτουνιασμένο δρόμο μέχρι το επόμενο λιμάνι. «Ένα μεγαλύτερο, πιο σίγουρο σκαρί», αυτός είναι ο καημός του καπετάνιου... «Μα η πολιτεία δεν συντρέχει τους μικρούς», μας είπε με παράπονο.
: Τα πλοία σαλπάρουν καθημερινά από Πειραιά και Ραφήνα για Νάξο με συχνά δρομολόγια και κατευθείαν για Κουφονήσι με αραιότερα. Πληροφορίες στο Λιμεναρχείο Πειραιά (τηλ.: 210-42.26.000) και στο Λιμεναρχείο Ραφήνας (τηλ.: 22940-28.888). Από τη Νάξο αναχωρεί ο «Σκοπελίτης». Πιάνει πρώτα Σχοινούσα και μετά Κουφονήσι (περίπου 2 ώρες). Πληροφορίες στο Λιμεναρχείο Νάξου (τηλ.: 22850-22300) και στο Λιμεναρχείο Αμοργού (τηλ.: 22850-71.259). Στο Κουφονήσι θα βρείτε πρατήριο βενζίνης.
: Υπάρχουν πλέον πολλά και καλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα που θα καλύψουν όλες τις ανάγκες. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε κάποια καταλύματα στη Χώρα και στα περίχωρα:
Χώρα: •«Ποσειδώνιο», τηλ.: 22850-71.675 •«Αλκυονίδες», τηλ.: 22850-71.694 •«Κέρος», τηλ.: 22850-71.600 •«Ακρογιάλι», τηλ.: 22850-71.685 •«Βίλα Όστρια», τηλ.: 22850-71.671 •«Christina House», τηλ.: 22850-71.736 •«Κουφονήσια», τηλ.: 22850-71.6708 •«Ρουσέτος», τηλ.: 22850-74.176. Λουτρό: O αναπαλαιωμένος ανεμόμυλος εκτελεί χρέη ξενώνα, τηλ.: 22850-74.294. Ακόμη, ενοικιαζόμενα δωμάτια «O καπετάν Νικόλας», τηλ.: 22850-71.471. Στούμπος: Εδώ θα μείνετε στη «Γειτονιά της Ειρήνης», σε κάποιο από τα ιδιαίτερα καλαίσθητα, ανεξάρτητα σπιτάκια του Αντώνη Μαύρου (όλα βλέπουν θάλασσα και είναι διακοσμημένα με προσοχή, χωρίς υπερβολές και καταχρήσεις, τηλ.: 22850-71.674). Επίσης, στο δρόμο προς Φοίνικα υπάρχει το «Ανεμόμυλος», τηλ.: 22850-71.696. Φοίνικας: «Χοντρός Κάβος», τηλ.: 22850-71.441. Φανός: Studios «Φανός», 22850-71.670. Για περισσότερες όμως πληροφορίες, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το Κ.Ε.Π. που λειτουργεί στο νησί, τηλ.: 22850-71.832.
: Φρέσκα θαλασσινά θα δοκιμάσετε στις ψαροταβέρνες «Νικιτούρι» και «Καπετάν Νικόλας», για μαγειρευτά θα πάτε στην ταβέρνα «Μέλισσα». Στο κεντρικό καλντερίμι λειτουργεί το ψητοπωλείο «Η στροφή». Επίσης, να πάτε στο Στούμπο, στο εστιατόριο «Ποσειδώνιο» πάνω στο κύμα. Στο Φοίνικα, γνωστή είναι η ταβέρνα «Χοντρός Κάβος», ενώ στο Φανό θα φάτε κάτι πρόχειρο στο καφέ snack-bar «Φανός», κτισμένο σε κατάλληλο σημείο για μια ανάπαυλα πριν ξεκινήσετε τον ποδαρόδρομο για τις παραλίες«Ιταλίδα» και «Πισίνα». Στο Πορί, σε εξαιρετική θέση, βρίσκεται το ομώνυμο καφέ, ενώ υπάρχει και ταβέρνα. Στο Κάτω Κουφονήσι θα βρείτε την ταβέρνα «ο Βενετσάνος».
:• Κοινότητα Κουφονησίων, τηλ.: 22850-71.379 • Αστυνομία, τηλ.: 22850-71.375 • Ιατρείο, τηλ.: 22850-71.370 • Ναυτικό πρακτορείο, τηλ.: 22850-71.438 • Πρατήριο βενζίνης, τηλ.: 22850-29.71.457.
0 Σχόλια