Μαχμούτ Αλή Πασάς Δράμαλης 1770-1822 Οθωμανός Αλβανικής καταγωγής αρχιστράτηγος

Ο Μαχμούτ Αλή Πασάς Δράμαλης (1770 - 26 Οκτωβρίου 1822) ήταν Οθωμανός Αλβανικής καταγωγής αρχιστράτηγος, επικεφαλής μεγάλης τουρκικής στρατιάς που στάλθηκε το 1822 στην Πελοπόννησο προκειμένου να καταπνίξει την Ελληνική Επανάσταση. Τελικά η εκστρατεία του απέτυχε και ο στρατός του υπέστη μεγάλη πανωλεθρία στη Μάχη των Δερβενακίων.

Στρατιωτική δράση

Γεννήθηκε το 1770 στη Δράμα, γεγονός στο οποίο όφειλε την προσωνυμία του Δράμαλης. Συμμετείχε σε πολλές εκστρατείες στα Βαλκάνια όπου και διακρίθηκε για τις στρατιωτικές του ικανότητες. Το 1808 διαδέχτηκε τον πατέρα του Χαλίλ Μεχμέτ στην τοπαρχία της Δράμας. Το 1820 διορίστηκε διοικητής της Λάρισας. Τον ίδιο χρόνο συμμετείχε μαζί με τον Χουρσίτ Πασά στην εκστρατεία εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Τον επόμενο χρόνο αντιμετώπισε με επιτυχία τις εξεγέρσεις των Ελλήνων στα Άγραφα και το Πήλιο. Μετά το θάνατο του Αλή Πασά ανακηρύχτηκε «Μόρα βαλεσή», δηλαδή διοικητής του Μωριά (Πελοποννήσου), αντικαθιστώντας τον Χουρσίτ Πασά που είχε πέσει στη δυσμένεια του Σουλτάνου. Με αυτή του την ιδιότητα το καλοκαίρι του 1822 ξεκίνησε την εκστρατεία του στην Πελοπόννησο.

Η εκστρατεία στην Πελοπόννησο

Ο Δράμαλης επικεφαλής μιας στρατιάς 30.000 περίπου ανδρών έφτασε την 1η Ιουλίου του 1822 στη Θήβα και την πυρπόλησε. Στη συνέχεια καταλαμβάνει διαδοχικά την Αττική, την Κόρινθο και στις 12 Ιουλίου φτάνει στο Άργος. Εκεί συναντά την πεισματική αντίσταση 700 Ελλήνων υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη που βρίσκονται κλεισμένοι στην ακρόπολη του Άργους. Όσο οι Τούρκοι πολιορκούσαν την ακρόπολη, με διαταγή του Κολοκοτρώνη, καίγονται τα σπαρτά της πεδιάδας του Άργους και μολύνονται οι πηγές προκειμένου να λιμοκτονήσει ο τουρκικός στρατός. Όταν οι τροφές εξαντλούνται, ο Δράμαλης αποφασίζει να επιστρέψει στην Κόρινθο περνώντας από τα Δερβενάκια. Στις 26 Ιουλίου οι Τούρκοι επιχειρούν να περάσουν από τα στενά των Δερβενακίων αλλά κατατροπώνονται από τους Έλληνες που έχουν καταλάβει τους γύρω λόφους και οπισθοχωρούν. Δύο μέρες αργότερα επιχεἰρησαν να διαφύγουν από τα στενά του Αγιονορίου αλλά και εκεί υπέστησαν πανωλεθρία. Ο ίδιος ο Δράμαλης κατάφερε τελικά να φτάσει στην Κόρινθο αλλά η εκστρατεία στην Πελοπόννησο ήταν καταστροφική. Από τους 30.000 περίπου άνδρες που συμμετείχαν στην εκστρατεία, έφτασαν στην Κόρινθο μόνο 6.000. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους ο Δράμαλης πέθανε στην Κόρινθο από τη λύπη του για τη μεγάλη καταστροφή του στρατού του, σε ηλικία 52 ετών. Στην πραγματικότητα ο θάνατός του φαίνεται να προκλήθηκε από τον τύφο που εκείνη την περίοδο μάστιζε το στράτευμά του