Διήρκεσε από τις 4 Αυγούστου 1936, μέχρι την κατάληψη της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα, τον Απρίλιο του 1941, τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Μεταξά.
Το καθεστώς εμφάνιζε πολλές ομοιότητες με φασιστικά καθεστώτα της περιόδου, και χαρακτηρίζεται ως ολοκληρωτικό. Παρότι εμπνευσμένο σε μεγάλο βαθμό από αυτά, δεν διακρινόταν από αντισημιτισμό. Κατά τη διάρκεια του, έλαβε χώρα μαζική καταστολή πολιτικών αντιφρονούντων, κυρίως μελών και υποστηρικτών του ΚΚΕ.
Τυπικά το καθεστώς καταργήθηκε με βασιλικό διάταγμα το Φεβρουάριο του 1942, ενώ η χώρα είχε καταληφθεί από τις δυνάμεις του Άξονα και η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση βρισκόταν στην Αίγυπτο.
Το Πραξικόπημα
Το βράδυ (22:00) της 4ης Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς πήγε στα Ανάκτορα για να συναντήσει τον Βασιλιά Γεώργιο. Μαζί του είχε έτοιμα τα διατάγματα για την αναστολή ορισμένων βασικών άρθρων του συντάγματος και τη διάλυση της βουλής, με αφορμή τη γενική απεργία που είχαν κηρύξει για τις 5 Αυγούστου τα συνδικάτα, με από κοινού απόφαση της ΓΣΕΕ και της Ενωτικής ΓΣΕΕ.
Τα εργατικά σωματεία, με τον τρόπο αυτό, εξέφραζαν την αντίθεσή τους για την επιβολή καθεστώτος υποχρεωτικής διαιτησίας, στις διενέξεις εργαζομένων και εργοδοτών.
Το ίδιο βράδυ στο υπουργείο εξωτερικών ο Μεταξάς συγκάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο. Παρά τις αντιδράσεις και παραιτήσεις κάποιων υπουργών όπως ο Γεώργιος Μαντζαβίνος κι ο Αριστοτέλης Ι. Βαλαωρίτης, ο Μεταξάς κατάφερε την αναστολή σημαντικών άρθρων του Συντάγματος και με τη στήριξη του βασιλιά εγκαθίδρυσε τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου.
Ο ίδιος, με διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, το οποίο δημοσιεύτηκε την επόμενη ημέρα στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επιβολή καθεστώτος περιορισμού των πολιτικών και άλλων δικαιωμάτων (ουσιαστικά ήδη είχε εγκαθιδρύσει δικτατορία με την ψήφιση Βασιλικού Διατάγματος περί κήρυξης στρατιωτικού νόμου και διάλυσης της Γ' Αναθεωρητικής Βουλής), επικαλούμενος επιβεβαιωμένες πληροφορίες των αρχών ασφαλείας, περί επικείμενης κομμουνιστικής δράσης, με πρόσχημα το συλλαλητήριο της επόμενης ημέρας, οι οποίες θα πραγματοποιούνταν βάσει σχεδίου για τη βίαιη ανατροπή του πολιτικού και κοινωνικού καθεστώτος.
Ο Μεταξάς γράφει στο ημερολόγιό του:
«Η Ελλάς έγινε από της 4ης Αυγούστου Κράτος αντικομμουνιστικό, Κράτος ολοκληρωτικό. Κράτος με βάση αγροτική και εργατική, και κατά συνέπεια αντιπλουτοκρατικό. Δεν είχε βέβαια κόμμα ιδιαίτερο να κυβερνά. Αλλά κόμμα ήτανε όλος ο Λαός, εκτός από τους αδιόρθωτους κομμουνιστάς και τους αντιδραστικούς παλαιοκομματικούς»
0 Σχόλια