Οδοντόβουρ​τσα: αντικείμενο που δεν ήταν πάντα συνηθισμένο

Οι μανιακοί την κουβαλούν πάντα μαζί τους, οι ερωτευμένοι μπορεί και να τη...μοιραστούν, οι αμελείς μάλλον την έχουν ξεχασμένη σε κάποιο ντουλάπι του μπάνιου, οι Hi-tech την προτιμούν....ηλεκτρική.

Αντικείμενο από τα πλέον προσωπικά αλλά και απαραίτητο για την καθημερινή μας υγιεινή, η οδοντόβουρτσα - στη σύγχρονη εκδοχή της - αποτελεί εφεύρεση ενός Βρετανού πρώην φυλακισμένου, μάλιστα η εταιρεία που ίδρυσε το 1780 λειτουργεί από τους απογόνους του ακόμη και σήμερα!

Φροντίζει την στοματική υγιεινή, χαρίζει λαμπερό χαμόγελο και αποτελεί αναμφισβήτητα ακαταμάχητο όπλο στην προσπάθειά μας να κερδίσουμε τον συνομιλητή μας. Κάποτε ήταν προνόμιο των πλουσίων. Πλέον κυκλοφορεί όχι μόνο μαζικά, αλλά και σε δεκάδες μοντέλα.

Η πρώτη οδοντόβουρτσα στην ιστορία ήταν ο δείκτης - το ανθρώπινο δάχτυλο - και οι πρώτοι που σκέφτηκαν τη στοματική τους υγιεινή ήταν οι Βαβυλώνιοι και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι. Οι μεν πρώτοι έτριβαν τα δόντια τους ήδη από το 5000 π.Χ. με μια σκόνη από νερό, μύρο, τσόφλι αβγού, οπλή βοδιών και ελαφρόπετρα. Οι δε Αιγύπτιοι μασούσαν παράλληλα και κλαδιά ή φύλλα αρωματικών φυτών, φρεσκάροντας ταυτόχρονα και την αναπνοή τους.

Θα χρειαστεί ωστόσο να κάνουμε ένα άλμα δεκάδων αιώνων και να φτάσουμε στα 1200 μ.Χ. στα βουδιστικά κέντρα της αχανούς ανατολικής Ασίας που Κινέζοι μοναχοί έκαναν ένα βήμα παραπέρα και εφηύραν το πρώτο ιστορικά καταγεγραμμένο εργαλείο καθαρισμού δοντιών. Η καινοτομία που εισήγαγαν ήταν ότι στερέωσαν τις τρίχες από το σβέρκο αλόγων σε μια λαβή από κόκκαλο ή μπαμπού προσφέροντας έτσι στην ανθρωπότητα ένα είδος οδοντόβουρτσας.
Η ανακάλυψή τους διαδόθηκε, μέσα από τα ταξίδια των Δυτικών, στην αστική τάξη της Ευρώπης και η λέξη οδοντόβουρτσα εμφανίζεται για πρώτη φορά σε γραπτό κείμενο το 1690 στην αυτοβιογραφία του Άγγλου αρχαιολόγου Anthony Wood που έγραψε πως "αγόρασε μια οδοντόβουρτσα φτιαγμένη από τρίχες αλόγου" από κάποιον ιδιώτη, ονόματι J. Barret.

Μαζική παραγωγή οδοντόβουρτσας καταγράφεται ωστόσο γύρω στο 1780 από τον Άγγλο William Addis, έναν πρώην κατάδικο που όσο ήταν στο κελί καθάριζε τα δόντια του χρησιμοποιώντας κομμάτια υφάσματος στηριγμένα σε ένα μικρό κόκκαλο που είχε περισσέψει από το φαγητό του και που με την αποφυλάκισή του έβαλε μπρος την εμπορική εκμετάλλευση της ιδέας του. Ο ίδιος φυσικά έγινε ζάμπλουτος και η επιχείρησή του με την επωνυμία Wisdom Toothbrushes - http://www.wisdom toothbrushes.com - λειτουργεί μέχρι σήμερα από τους απογόνους του.

Μέχρι το 1840 η οδοντόβουρτσα έχει κατακλύσει τις αγορές - και τα σπίτια των εύπορων - σε Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Το 1857 ο Αμερικανός H.N.Wadsworth κατοχυρώνει την οδοντόβουρτσα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (US Patent No.18.653) και το 1885 η εταιρεία Florence Manufacturing, με έδρα στη Μασαχουσέτη, βγάζει τη δική της "prophylactic brush" σε μαζική παραγωγή, και μάλιστα συσκευασμένη σε κουτάκι.

Η οδοντόβουρτσα στη σύγχρονη μορφή της εμφανίστηκε όμως λίγο πριν από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, και συγκεκριμένα στις 24 Φεβρουαρίου του 1938. Εκείνη την ημέρα κυκλοφόρησαν στην αγορά του Νιου Τζέρσεϊ οι πρώτες βούρτσες από τρίχες νάιλον με στρογγυλεμένες άκρες σχεδιασμένες από τον Phillepe Starck (Fluocaril).
Έκτοτε η εξέλιξή της υπήρξε ραγδαία. Το 1939 εμφανίστηκαν στην Ελβετία οι πρώτες ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες, το 1961 η General Electric εισαγάγει την επαναφορτιζόμενη ασύρματη οδοντόβουρτσα και το 1987 παρουσιάζεται η πρώτη περιστροφική ηλεκτρική οδοντόβουρτσα.

Σήμερα φυσικά κυκλοφορούν δεκάδες μοντέλα και σε εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία μεγέθους, σχήματος, ποιότητας και σκληρότητας. Προσφάτως δε, κυκλοφόρησαν στην αμερικανική αγορά και μοντέλα για τους νοσταλγούς του - πολύ - μακρινού παρελθόντος. Πρόκειται για οδοντόβουρτσες στηριγμένες στην ιδέα των αρωματικών κλαδιών των αρχαίων Αιγυπτίων, όπου κάθε κλαδί πωλείται σε συσκευασία που στην μια άκρη της έχει κόφτη έτσι ώστε ο πελάτης να ξεφλουδίζει τις ίνες του και να τις μασά για να καθαρίζει τα δόντια του.