Τριώδιο είναι το βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ακολουθίας των ύμνων που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, μέχρι και του Μ. Σαββάτου.
Με την εμφάνιση και τον βαθμιαίο καταρτισμό του σαρανταήμερου της νηστείας προ του Πάσχα, ακολούθησε και η ανάγκη της δημιουργίας σχετικής ασματικής ποίησης και της συλλογής της σε ένα βιβλίο.
Έτσι δημιουργήθηκε το εκκλησιαστικό βιβλίο Τριώδιο,
το οποίο αρχικά περιείχε τρεις ωδές.
Περιλαμβάνει ιερά ποιήματα από τον 5ο ως τον 15ο αιώνα.
Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη στην ελληνική γλώσσα το 1522 μ.Χ.
Αποκριά: ετυμολογία, διάρκεια, προέλευση
Αποκριά ετυμολογικά σημαίνει μακριά από το κρέας (εκκλησιαστικά).
Είναι η περίοδος προετοιμασίας του ανθρώπου, ψυχικής και σωματικής, για να βιώσει το Θείο Πάθος και την ανάσταση του Σωτήρα Χριστού.
H αποκριά διαρκεί τρεις εβδομάδες και ξεκινάει 60 μέρες πριν το Πάσχα.
Ονομάζεται Τριώδιο. Η λέξη προέρχεται από το «τρεις ωδές» που σημαίνει οι τρεις ύμνοι που συνηθίζουμε να λέγε στην εκκλησία.
Ξεκινά την πρώτη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Τελώνη και Φαρισαίου».
Τη δεύτερη Κυριακή, που αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του «Ασώτου Υιού».
Η τρίτη είναι της «Απόκρεω».
Η τελευταία Κυριακή της αποκριάς είναι η «Τυρινή» (τυροφάγου).
Το τέλος της αποκριάς είναι την αυγή της επόμενης μέρας:
η πρώτη μέρα της Σαρακοστής, που ονομάζεται Καθαρά ∆ευτέρα.
Η λέξη αποκριά γενικά δηλώνει ολόκληρο το χρονικό διάστημα των τριών εβδομάδων του Τριωδίου, πριν αρχίσει η περίοδος νηστείας που οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα.
Όταν λέμε "ανοίγει το τριώδιο", εννοούμε ότι αρχίζουν οι αποκριές.
Η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.
Η πρώτη εβδομάδα τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου.
Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή.
Η εβδομάδα αυτή γιορτάζεται με γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανένα θρησκευτικό περιορισμό. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.
Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.
Από την Καθαρή Δευτέρα, αμέσως μετά την Κυριακή της Τυρινής, όλοι οι κανονισμοί της νηστείας επανέρχονται σε ισχύ. Ωστόσο η ελεύθερη χρήση του κρασιού μετατρέπει αυτή τη Δευτέρα σε αποκορύφωμα της αποκριάς.
Από την προτελευταία Κυριακή, την Κυριακή της Απόκρεω, πήρε την ονομασία της ολόκληρη η περίοδος των τριών εβδομάδων (από Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Τυροφάγου) πριν από την Καθαρή Δευτέρα, πρώτη μέρα της Σαρακοστής.
Όλη αυτή η περίοδος ονομάζεται λαϊκά και χωρίς μεγάλη συνέπεια "αποκριά" ή "αποκριές" ή "απόκριες", δηλαδή μέρες αποχής από το κρέας, σε αντίθεση με τη "Σαρακοστή", δηλαδή τις σαράντα μέρες νηστείας. (70 ημέρες πριν τη Κυριακή του Πάσχα)
Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως.
Ονομάζεται έτσι διότιν οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου(πρωινή Ακολουθία)περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί.
Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ.Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
Ονομάζεται έτσι διότιν οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου(πρωινή Ακολουθία)περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές.
Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί.
Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ.Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση.
Οι Κυριακές του Τριωδίου είναι οι εξής:
1.Τελώνου και Φαρισαίου
2.Ασώτου
3.Απόκρεω
4.Τυροφάγου
ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
5.Ορθοδοξίας (Α΄Νηστειών)
6.Β΄Νηστειών(Αγ.Γρηγορίου του Παλαμά)
7.Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄Νηστειών)
8.Δ΄Νηστειών(Οσ.Ιωάννου της Κλίμακος)
9.Ε΄Νηστειών(Οσ.Μαρίας της Αιγυπτίας) και
10.Κυριακή των Βαίων.
Απο την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι και του Ασώτου καταλύουμε αρτύσιμες τροφές ακόμη και την Τετάρτη και την Παρασκευή.Απο την Κυριακή του Ασώτου μέχρι την Κυριακή των Απόκρεω καταλύουμε εκτός Τετάρτης και Παρασκευής ενώ η τελευταία Κυριακή που τρώμε κρέας είναι των Απόκρεω.
Απο την Δευτέρα της Τυρινής μέχρι και την Κυριακή της Τυρινής καταλύουμε αυγά,ψάρι και τυροκομικά ακόμη και την Τετάρτη και την Παρασκευή.
Οι Ύμνοι του Τριωδίου είναι Κατανυκτικοί και μας προετοιμάζουν για να υποδεχθούμε το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου μας.
Οι Ύμνοι του Τριωδίου είναι Κατανυκτικοί και μας προετοιμάζουν για να υποδεχθούμε το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου μας.
0 Σχόλια