Τα αθλήματα, το ξεκίνημα, οι διοργανώσεις, οι στιγμές και οι επίσημες αφίσες, από το 1924 μέχρι σήμερα.
Οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες όπως και οι θερινοί, αποτελούν μια αθλητική διοργάνωση παγκόσμιας εμβέλειας, που....
συγκεντρώνει χιλιάδες αθλητές σε μια συγκεκριμένη πόλη, κάθε τέσσερα χρόνια. Ο όρος «χειμερινοί αγώνες» παραπέμπει σε αθλήματα που διεξάγονται στο χιόνι και στον πάγο, όπως το αλπικό σκι, το σκι ανωμάλου δρόμου, το καλλιτεχνικό πατινάζ, τα αγωνίσματα του έλκηθρου, το χόκεϊ επί πάγου και άλλα.
Οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν το 1924 στο Chamonix της Γαλλίας και από τότε η διοργάνωση επαναλήφθηκε κάθε 4 χρόνια μέχρι και το 1936, αφού στη συνέχεια ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος σταμάτησε κάθε αθλητική δραστηριότητα. Οι αγώνες άρχισαν ξανά το 1948 και διεξάγονταν την ίδια χρονιά με τους θερινούς, μέχρι και το 1992. Από το 1994 στο Lillehammer, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί τοποθετήθηκαν χρονικά ακριβώς στη μέση της θερινής Ολυμπιάδας, κάτι που ισχύει μέχρι και σήμερα.
Δέκα είναι τα κράτη που στο παρελθόν έχουν φιλοξενήσει σε πόλεις τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες: η Γαλλία, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Γιουγκοσλαβία και η Γερμανία.
Τη μερίδα του λέοντος έχουν οι ΗΠΑ με 4 διοργανώσεις (Lake Placid 1932 και 1980, Squaw Valley 1960 και Salt Lake City 2002) και η Γαλλία με 3 (Chamonix 1924, Grenoble 1968 και Albertville 1992).
Ακολουθούν με 2 η Ιταλία (Cortina d’ Ampezzo 1956 και Torino 2006), η Ιαπωνία (Sapporo 1972 και Nagano 1998), η Αυστρία (Innsbruck 1964 και 1976), η Ελβετία (St. Moritz 1928 και 1948), η Νορβηγία (Oslo 1952 και Lillehammer 1994) και ο Καναδάς (Calgary 1988 και Vancouver 2010). Από μία διοργάνωση έχουν η Γερμανία (Garmisch Partenkirchen 1936) και η Γιουγκοσλαβία (Sarajevo 1984). Σε αυτά τα δέκα κράτη από φέτος θα προστεθεί και η Ρωσία με τη διοργάνωση του Σότσι.
Τα Αθλήματα
Τα 15 αθλήματα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων χωρίζονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν τα λεγόμενα σπορ του πάγου (ice sports): bobsled, luge, skeleton, ice hockey, figure skating, speed skating, short track speed skating και curling. Στη δεύτερη ανήκουν τα αθλήματα του αλπικού σκι (alpine skiing) και της χιονοσανίδας (snowboarding): alpine, freestyle και snowboarding, ενώ η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα λεγόμενα βορεινά αθλήματα (Nordic events): biathlon, cross country skiing, ski jumping και Nordic combined.Όμως για να γίνουν πιο κατανοητά, εμείς θα τα χωρίσουμε σε δυο πιο απλές κατηγορίες, τα αθλήματα του χιονιού (7) και τα αθλήματα του πάγου (8). Στη διάρκεια των Ολυμπιακών θα γίνουν 98 αγωνίσματα και θα δοθούν τα ανάλογα χρυσά μετάλλια. Αναλυτικά τα αθλήματα είναι τα εξής:
Αθλήματα χιονιού:
αλπικό σκι (alpine skiing)
δίαθλο (biathlon)
σκι ανωμάλου δρόμου (cross country skiing)
ελεύθερο σκι (freestyle skiing)
βορεινό σύνθετο (Nordic combined)
άλμα με σκι (ski jumping)
χιονοσανίδα (snowboarding)
Αθλήματα πάγου:
ελκηθροδρομία μπόμπσλεντ (bobsled)
κέρλινγκ (curling)
καλλιτεχνικό πατινάζ (figure skating)
χόκεϊ επί πάγου (ice hockey)
ελκηθροδρομία λούτζ (luge)
μικρή πίστα στον πάγο (short track speed skating)
ελκηθροδρομία σκέλετον (skeleton)
παγοδρομία ταχύτητας (speed skating)
Το καλλιτεχνικό πατινάζ, το χόκεϊ επί πάγου, τα βορεινά αθλήματα (σκι ανωμάλου δρόμου, άλμα με σκι και βορεινό σύνθετο) και οι παγοδρομίες ταχύτητας περιλαμβάνονται στο Ολυμπιακό πρόγραμμα από την πρώτη διοργάνωση του 1924. Τα υπόλοιπα αθλήματα προστέθηκαν στη συνέχεια, καθώς οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες εξελίσσονταν στην πορεία των χρόνων. Κάποια από αυτά μάλιστα ήταν προσωρινά στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, ενώ κάποια άλλα όπως το σκι ταχύτητας, το μπάντι και το σκιγιόρινγκ ήταν αγώνες επίδειξης σε προηγούμενες διοργανώσεις, αλλά ποτέ δεν εντάχθηκαν στο επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα.
Πριν την πρώτη Ολυμπιάδα
Η πρώτη μεγάλη διεθνής συγκέντρωση των χειμερινών σπορ ήταν τα λεγόμενα Nordic Games που διοργανώθηκαν το 1901 στην Σουηδία από τον Victor Gustaf Balck. Επαναλήφθηκαν το 1903 και το 1905 και στη συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια μέχρι το 1926. Ο Balck ήταν ιδρυτικό μέλος της ΔΟΕ και πολύ καλός φίλος του ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, Pierre de Coubertin και ήταν αυτός που επέμενε να ενταχθούν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα κάποια αγωνίσματα όπως το καλλιτεχνικό πατινάζ, πράγμα που έγινε τελικά το 1908 στο Λονδίνο.
Τρία χρόνια αργότερα, ο Ιταλός Eugenio Brunetta d’ Usseaux πρότεινε στην ολομέλεια της ΔΟΕ να υπάρξει μια εβδομάδα χειμερινών σπορ στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης (1912). Όμως οι υπόλοιποι εναντιώθηκαν για δύο λόγους: ήθελαν να διασφαλίσουν την αυτοτέλεια των χειμερινών αθλημάτων και πίστευαν ότι η αβεβαιότητα των καιρικών συνθηκών ήταν ένα πολύ σημαντικό εμπόδιο. Τελικά, το 1920 στην Αμβέρσα εντάχθηκαν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϊ επί πάγου.
Ένα χρόνο αργότερα, στο συνέδριο της ΔΟΕ, αποφασίστηκε ότι το Παρίσι, το οποίο θα φιλοξενούσε τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, θα ήταν υπεύθυνο και για τη φιλοξενία αθλητών χειμερινών αθλημάτων μια εβδομάδα στις Άλπεις, κάτι που ολοκληρώθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία. Αυτή η παράλληλη διοργάνωση ονομάστηκε «Διεθνής Χειμερινή Αθλητική Εβδομάδα» και όταν η ΔΟΕ αποφάσισε να δώσει συνέχεια στον συγκεκριμένο θεσμό, την μετονόμασε σε «Πρώτους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες».
1. Ολυμπιακοί Αγώνες 1924, Chamonix (Γαλλία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Ο Αμερικανός Charles Jewtraw ήταν αυτός που πήρε το πρώτο χρυσό μετάλλιο στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, κερδίζοντας τα 500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας. Λίγες μέρες αργότερα, ο Σουηδός Gillis Grafstrom κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε θεωρητικά ο πρώτος αθλητής με χρυσό σε θερινούς και χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού είχε κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και στην Αμβέρσα το 1920. Η 11χρονη Sonja Henie ήρθε τελευταία στο καλλιτεχνικό πατινάζ των γυναικών, όμως κατάφερε να ξεσηκώσει τους θεατές με τις φιγούρες της.2. Ολυμπιακοί Αγώνες 1928, St. Moritz (Ελβετία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Sonja Henie που είχε πάρει την τελευταία θέση στους Ολυμπιακούς του Chamonix κατέκτησε το πρώτο της χρυσό μετάλλιο σε ηλικία 15 χρόνων, στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε η νεότερη χρυσή Ολυμπιονίκης (ρεκόρ που κράτησε 74 ολόκληρα χρόνια). Η Νορβηγία με τους Ivar Ballangrud (5.000 μέτρα) και Clas Thunberg (500 και 1.500 μέτρα) που κέρδισαν τρία χρυσά, έφτασε τα 6 και για δεύτερη φορά κυριάρχησε στον πίνακα των μεταλλίων, έχοντας σχεδόν τα τριπλάσια σε αριθμό από οποιαδήποτε άλλη χώρα.3. Ολυμπιακοί Αγώνες 1932, Lake Placid (ΗΠΑ)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η 19χρονη πλέον Sonja Henie υπερασπίστηκε τον τίτλο της στο καλλιτεχνικό πατινάζ, κερδίζοντας το δεύτερο χρυσό μετάλλιο στην καριέρα της. Ο Eddie Eagan έγινε ο πρώτος αθλητής που πραγματικά πήρε χρυσό μετάλλιο σε θερινή (πυγμαχία) και χειμερινή Ολυμπιάδα (ελκηθροδρομία bobsled). Οι ΗΠΑ ανέβηκαν στην ψηλότερη θέση του πίνακα των μεταλλίων για πρώτη και τελευταία φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, συγκεντρώνοντας 6 χρυσά, 4 ασημένια και 2 χάλκινα.4. Ολυμπιακοί Αγώνες 1936, Garmisch Partenkirchen (Γερμανία)
Οι αγώνες διοργανώθηκαν από το αθλητικό τμήμα του Γ’ Ράιχ, υπό την ηγεσία του Karl Ritter Von Halt που ήταν και ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής. Οι συμμετοχές των αθλητών και των αθλητριών υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 1928, φτάνοντας τις 646 (566 άνδρες, 80 γυναίκες) από 28 κράτη. Για πρώτη φορά στην ιστορία υπήρξε και ελληνική συμμετοχή, με τον Δημήτρη Νεγρεπόντη να αγωνίζεται στο αλπικό σκι, στην ελεύθερη κατάβαση, στο σλάλομ και στα 18χλμ του δρόμου αντοχής. Τα μετάλλια που απονεμήθηκαν στους συγκεκριμένους αγώνες ήταν τα μεγαλύτερα και πιο βαριά που έχουν υπάρξει ποτέ, με το καθένα να έχει διάμετρο 10 εκατοστά, πάχος 4 χιλιοστά και να ζυγίζει 324 γραμμάρια!
Ολυμπιακές στιγμές:
Στην τελετή έναρξης έδωσαν το παρόν ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ρούντολφ Ές. Το αλπικό σκι έκανε ντεμπούτο σε αυτούς τους αγώνες με το σύνθετο, που ήταν ένας συνδυασμός της ελεύθερης κατάβασης και του σλάλομ (τεχνική κατάβαση). Ο Νορβηγός Ivar Ballangrud κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, και έφτασε τα 4 συνολικά στην παγοδρομία ταχύτητας. Η Sonja Henie πήρε ένα ακόμα χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ, φτάνοντας τα τρία συνεχόμενα χρυσά στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Νορβηγία για τρίτη φορά σε 4 διοργανώσεις συγκέντρωσε την μεγαλύτερη συγκομιδή μεταλλίων, με 7 χρυσά, 5 ασημένια και 3 χάλκινα.5. Ολυμπιακοί Αγώνες 1948, St. Moritz (Ελβετία)
Οι αγώνες στιγματίστηκαν από τις αντιπαραθέσεις και τις πολλές κλοπές που αναφέρθηκαν. Ανάμεσα σε άλλα, κλάπηκε και η Ολυμπιακή σημαία των Αγώνων του 1920 της Αμβέρσας και μόλις αντικαταστάθηκε, εξαφανίστηκε και η καινούργια. Ο λόγος για τον οποίο αυτοί οι αγώνες θεωρήθηκαν επιτυχημένοι, ήταν ο έντονος ανταγωνισμός, αφού εκπρόσωποι δέκα χωρών πήραν χρυσό μετάλλιο, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί μέχρι τότε. Πάνω από 800 δημοσιογράφοι προωθούσαν τα αποτελέσματα σε όλο τον κόσμο και περίπου 500 από αυτούς εργάστηκαν για την διοργάνωση. Στο St Moritz διαπιστώθηκε ότι οι ανάγκες της εποχής άλλαζαν, ότι η αύξηση της προβολής των αγώνων θα αποτελούσε μονόδρομο στη συνέχεια και ότι η τηλεόραση θα έμπαινε δυναμικά στους αγώνες. Η τεχνολογία της εποχής έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν το τηλέφωνο και οι τηλεγραφικές υπηρεσίες.
Ολυμπιακές στιγμές:
Ο Γάλλος Henri Oreiller κέρδισε και τα τρία μετάλλια στους άνδρες στο αλπικό σκι (χρυσά στην ελεύθερη κατάβαση και το σύνθετο, και χάλκινο στην τεχνική κατάβαση), ο πρώτος που πέτυχε κάτι τέτοιο. Στο bobsled η ομάδα των ΗΠΑ κατήγγειλε τις αρχές για σαμποτάζ στα έλκηθρα. Διαπιστώθηκε ότι είχαν πρόβλημα οι λάμες που εφάπτονταν με τον πάγο, όμως όλα διορθώθηκαν λίγο πριν την έναρξη των αγωνισμάτων. Για την ελκηθροδρομία σκέλετον ήταν η δεύτερη φορά που συμπεριλαμβανόταν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μετά το 1928 και εκεί ο Αμερικανός John Heaton πήρε το δεύτερο μετάλλιό του, 20 χρόνια μετά το πρώτο. Ο Ιταλός Nino Biddia πήρε το χρυσό, πετυχαίνοντας την 1η από τις 231 συνολικά νίκες της καριέρας του. Οι Ιταλοί τον τίμησαν στους αγώνες του Τορίνο το 2006 με μια στροφή στην πίστα που έφερε το όνομά του.Στο καλλιτεχνικό πατινάζ η Barbara Ann Scott έγινε η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα αθλήτρια από τον Καναδά που έχει πάρει χρυσό μετάλλιο. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της, ένα αεροπλάνο πραγματοποίησε χαμηλή πτήση, αλλά ήταν τόσο συγκεντρωμένη που δεν έχασε τον ειρμό της. Στους άνδρες ο Dick Button έγινε ο πρώτος αθλητής που κατάφερε να κάνει διπλό άξελ, με αποτέλεσμα να πάρει και το χρυσό μετάλλιο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ίδιος αθλητής κατάφερε να κάνει τριπλό άξελ και έτσι πήρε ακόμα ένα χρυσό. Η καριέρα του συνεχίστηκε στην τηλεόραση από τη θέση του σχολιαστή στα κανάλια ABC και NBC.
6. Ολυμπιακοί Αγώνες 1952, Oslo (Νορβηγία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Αμερικανίδα Andrea Mead Lawrence κατέκτησε το χρυσό στην τεχνική και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Έτσι έγινε ο πρώτος Αμερικανός, άνδρας ή γυναίκα, με δύο χρυσά στην ίδια Ολυμπιάδα. Στην παγοδρομία ταχύτητας ο Νορβηγός, Hjalmar Andrersen κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, στα 1.500 μέτρα, στα 5.000 μέτρα και στα 10.000 μέτρα.7. Ολυμπιακοί Αγώνες 1956, Cortina d’Ampezzo (Ιταλία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Στην ελκηθροδρομία bobsled η Ιταλία που δεν είχε κερδίσει ούτε ένα μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι τότε, κατάφερε να πάρει ένα χρυσό και δύο ασημένια. Στην παγοδρομία ταχύτητας οι αθλητές της Σοβιετικής Ένωσης κέρδισαν τα 7 από τα 12 μετάλλια του αγωνίσματος, σημείωσαν δύο παγκόσμια και ένα Ολυμπιακό ρεκόρ και είχαν τουλάχιστον έναν αθλητή σε κάθε απονομή. Ο Yevgeny Grishin ήταν ο κορυφαίος των Σοβιετικών με δύο χρυσά και δύο παγκόσμια ρεκόρ, ενώ ο Σουηδός Sigvard Ericsson κατέκτησε ένα χρυσό, ένα ασημένιο και σημείωσε ένα Ολυμπιακό ρεκόρ. Στο αλπικό σκι ο Αυστριακός, Toni Sailer κατάφερε να κερδίσει και τα τρία αγωνίσματα των αδρών με την Αυστρία να παίρνει τα εννέα από τα 18 μετάλλια. Στο Άλμα με σκι οι Φιλανδοί εισήγαγαν ένα νέο στιλ κατά τη διάρκεια της πτήσης, έχοντας τα χέρια δίπλα στον κορμό και όχι μπροστά από το κεφάλι. Έτσι οι Antti Hyvarinen και Aulis Kallakorpi έκαναν το 1-2 παίρνοντας χρυσό και ασημένιο.8. Ολυμπιακοί Αγώνες 1960, Squaw Valley (ΗΠΑ)
Οι τελετές έναρξης και λήξης ήταν δημιούργημα του Walt Disney, χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ηλεκτρονικοί υπολογιστές (ο πρωτοποριακός IBM 305 RAMAC), ενώ η τηλεόραση βοήθησε ώστε να δουν οι κριτές αν οι αθλητές του αλπικού σκι είχαν περάσει σωστά όλες τις πόρτες πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Τα αγωνίσματα του ελκήθρου βγήκαν από το Ολυμπιακό πρόγραμμα για πρώτη και τελευταία φορά, αφού οι διοργανωτές θεώρησαν πολύ ακριβό το άθλημα.
Ολυμπιακές στιγμές:
O Σοβιετικός Yevgeny Grishin πήρε χρυσά στα 500 και 1500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας, ενώ στις γυναίκες η συμπατριώτισσά του Lidia Skoblikova πρόσθεσε ακόμα δύο χρυσά, στα 1500 και 3000 μέτρα. Ο Φιλανδός Veikko Hakulinen ήταν ο μοναδικός αθλητής που πήρε τρία χρυσά μετάλλια στο Squaw Valley. Μάλιστα στην σκυταλοδρομία, που αγωνίστηκε ως τελευταίος αθλητής για την ομάδα του, βρισκόταν πίσω από τον πρωτοπόρο γύρω στα 20 μέτρα και τελικά κέρδισε με διαφορά ενός μέτρου. Στο αλπικό σκι ο Γάλλος Jean Vuarnet κέρδισε την ελεύθερη κατάβαση και έγινε ο πρώτος που το κατάφερε με πέδιλα που είχαν μεταλλική λάμα. Στο δίαθλο που διεξήχθη για πρώτη φορά, ο Σουηδός Klas Lestander σημείωσε τον 15ο χρόνο, όμως κέρδισε τον αγώνα αφού ήταν απόλυτα εύστοχος στις 20 βολές.9. Ολυμπιακοί Αγώνες 1964, Innsbruck (Αυστρία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Ρωσίδα Lidia Skoblikova έγραψε ιστορία κερδίζοντας χρυσό σε τέσσερα αγωνίσματα στην παγοδρομία ταχύτητας και έτσι έφτασε τα 6 (ρεκόρ εποχής στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων). Ο Ιταλός οδηγός του bobsled, Eugenio Monti, τιμήθηκε με το μετάλλιο Pierre de Coubertin επειδή βοήθησε τους Βρετανούς Toni Nash και Robin Dixon να διορθώσουν το μηχανικό πρόβλημα που είχαν και να πάρουν στη συνέχεια το χρυσό μετάλλιο. Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Klavdiya Boyarskikh από την Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια.10. Ολυμπιακοί Αγώνες 1968, Grenoble (Γαλλία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Νορβηγία μετά από αρκετό καιρό συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια, φτάνοντας τα 6 χρυσά, 6 ασημένια και 2 χάλκινα. Ο Γάλλος «γόης» Jean Claude Killy κέρδισε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία τα δύο χρυσά, όμως στο τρίτο αγώνισμα ο Αυστριακός Karl Schranz τον εμπόδισε και ο αγώνας επαναλήφθηκε. Το άθροισμα των χρόνων στις δύο προσπάθειες έδινε νικητή τον Αυστριακό, όμως με απόφαση των κριτών, ο Schranz ακυρώθηκε με αποτέλεσμα η νίκη και το τρίτο χρυσό να καταλήξουν στον Killy. Στην ελκηθροδρομία Λούτζ η γυναικεία ομάδα της Ανατολικής Γερμανίας πήρε χρυσό, ασημένιο και μια τέταρτη θέση, όμως αποδείχτηκε ότι πριν τον αγώνα είχε ζεστάνει τις μεταλλικές λάμες και έτσι ακυρώθηκε.11. Ολυμπιακοί Αγώνες 1972, Sapporo (Ιαπωνία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Ιαπωνία, που μέχρι τότε δεν είχε κερδίσει ποτέ μετάλλιο, κατόρθωσε να ανεβάσει τρεις αθλητές στο βάθρο του άλματος με σκι στον μικρό λόφο. Ο Yukio Kasaya ήταν ο νικητής, με δεύτερο τον Akitsugu Konno και τρίτο τον Seiji Aochi. Στο σκι ανωμάλου δρόμου γυναικών η Galina Kulakova από την Σοβιετική Ένωση κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα. Στο αλπικό σκι η άγνωστη Marie-Theres Nadig κέρδισε χρυσό στην ελεύθερη κατάβαση και την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Στο δίαθλο, ο Magnar Solberg έγινε ο πρώτος αθλητής του αγωνίσματος που κέρδισε χρυσό σε δύο συνεχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες (ατομική χρονομέτρηση σε Γκρενόμπλ και Σαπόρο). Η Ισπανία κατέκτησε το πρώτο και μοναδικό της χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες με τον Francisco Fernandez Ochoa στο σλάλομ του αλπικού σκι.12. Ολυμπιακοί Αγώνες 1976, Innsbruck (Αυστρία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τα περισσότερα μετάλλια με 13 χρυσά, 6 ασημένια και 8 χάλκινα. Για πρώτη φορά τα αγωνίσματα των ελκηθροδρομιών έγιναν σε κοινή πίστα, στο γειτονικό Igls. Η Αμερικανίδα Dorothy Hamill που έγινε αμέσως γνωστή από την χαρακτηριστική της κόμη, κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Στους άνδρες, ο Αμερικανός Terry Kubicka επιχείρησε για πρώτη φορά backflip. Η Σοβιετική ένωση κέρδισε για τέταρτη φορά το χρυσό στο χόκεϊ επί πάγου εκμεταλλευόμενη και την απουσία του Καναδά για δεύτερη Ολυμπιάδα.13. Ολυμπιακοί Αγώνες 1980, Lake Placid (ΗΠΑ)
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Ανατολική Γερμανία συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια (23), όμως είχε λιγότερα χρυσά από τη Σοβιετική Ένωση (9 έναντι 10). Ήταν οι πρώτοι αγώνες που οι διοργανωτές χρησιμοποίησαν τεχνητό χιόνι. Η ομάδα χόκεϊ επί πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αυτή που έγραψε ιστορία στους αγώνες του Lake Placid. Στις φάσεις των μεταλλίων κέρδισε την κάτοχο του χρυσού επί 16 χρόνια, Ρωσία με 4-3 και στον τελευταίο αγώνα την Φιλανδία παίρνοντας το χρυσό μετάλλιο. Αυτό ονομάστηκε από τους δημοσιογράφους ως το «θαύμα στον πάγο», αποτέλεσε σημείο αναφοράς του «ψυχρού πολέμου» για πολλά χρόνια και ήταν η αιτία για να γυριστεί η ταινία «Miracle» το 2004.Στο αλπικό σκι ο θρύλος Ingemar Stenmark κέρδισε χρυσό στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και την τεχνική κατάβαση. Η Hanni Wenzel κέρδισε τα ίδια αγωνίσματα στις γυναίκες, χρίζοντας το Λίχτενσταϊν ως το μικρότερο κράτος που αθλητής του έχει κατακτήσει χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο. Ο Αμερικανός Eric Heiden πήρε πέντε χρυσά στην παγοδρομία ταχύτητας (500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m και 10.000m) και έγινε ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία με πέντε χρυσά μετάλλια σε ατομικά αγωνίσματα μιας διοργάνωσης Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
14. Ολυμπιακοί Αγώνες 1984, Sarajevo (Γιουγκοσλαβία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Οι δίδυμοι Αμερικάνοι Phil και Steve Mahre κατέλαβαν την πρώτη και δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση των ανδρών (με διαφορά 21 εκατοστά του δευτερολέπτου ο ένας από τον άλλο). Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Marja Liisa Hamalainen από τη Φινλανδία κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα. Στην παγοδρομία ταχύτητας οι Gaetan Boucher και Karin Enke πήραν από δύο χρυσά μετάλλια, ενώ η ανατολική Γερμανία κέρδισε τα 9 από τα 12 μετάλλια του αθλήματος. Στο ελεύθερο πρόγραμμα του καλλιτεχνικού πατινάζ στα ζευγάρια, οι Jayne Torvill και Christofer Dean από τη Βρετανία, χορεύοντας το Bolero του Ravel, πήραν την απόλυτη βαθμολογία στο τεχνικό κομμάτι και φυσικά κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο.15. Ολυμπιακοί Αγώνες 1988, Calgary (Καναδάς)
Δύο χώρες (στην τελευταία τους συμμετοχή σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς) μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στη συλλογή μεταλλίων, η Σοβιετική Ένωση και η Ανατολική Γερμανία. Ο Καναδάς έγινε η δεύτερη διοργανώτρια χώρα (μαζί με την Γιουγκοσλαβία το 1984) που δεν κατόρθωσε να κατακτήσει χρυσό μετάλλιο στην «έδρα» της. Στην περιοχή κατά διαστήματα φυσούσε ο δυνατός άνεμος «Σινούκ», επιβάλλοντας την επανάληψη μερικών αγώνων στις ελκηθροδρομίες επειδή έμπαινε άμμος στην πίστα. Επίσης ήταν η αιτία για να πέσει ένας αθλητής του άλματος με σκι πάνω στη βάση που στεκόταν η τηλεοπτική κάμερα.
Ολυμπιακές στιγμές:
Η Ολλανδέζα αθλήτρια της παγοδρομίας ταχύτητας, Yvonne Van Gennip, κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια και σημείωσε δύο παγκόσμια ρεκόρ. Ο Φιλανδός Matti Nykanen κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα στο άλμα με σκι. Η αθλήτρια της Ανατολικής Γερμανίας, Christa Rothenburger, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 1.000 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας και 7 μήνες αργότερα κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στην ποδηλασία πίστας των Θερινών Αγώνων της Σεούλ. Έτσι έγινε η πρώτη αθλήτρια με μετάλλια σε χειμερινούς και θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Η μεγαλύτερη ατραξιόν των Αγώνων ήταν η εθνική ομάδα της Τζαμάικα στην ελκηθροδρομία bobsled, η οποία αν και δεν είχε καμία πιθανότητα διάκρισης, επισκίασε με την αγωνιστικότητά της τους πραγματικούς νικητές και αποθεώθηκε από δημοσιογράφους και θεατές. Οι Τζαμαϊκανοί απέδειξαν ότι η συμμετοχή είναι πιο σημαντική από τη νίκη και έγιναν η αιτία για να γυριστεί η ταινία της Disney «Cool Runnings».16. Ολυμπιακοί Αγώνες 1992, Albertville (Γαλλία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Ο 16χρονος Φιλανδός Toni Nieminen έγραψε ιστορία όντας ο νεότερος σε ηλικία Ολυμπιονίκης, με τα δύο χρυσά και το ένα χάλκινο που κατέκτησε στο άλμα με σκι. Η Νεοζηλανδή σκιέρ Annelise Coberger έγινε η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε μετάλλιο από το νότιο ημισφαίριο, παίρνοντας τη δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση γυναικών του αλπικού σκι. Στο σκι ανωμάλου δρόμου οι Νορβηγοί κέρδισαν όλα τα αγωνίσματα των ανδρών με τους Bjorn Daehlie και Vegard Ulvang να κατακτούν από τρία ο καθένας. Στο αλπικό σκι ο Ιταλός Alberto Tomba κέρδισε την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση για δεύτερη συνεχόμενη φορά. Οι Kristi Yamaguchi (ΗΠΑ) και Midori Ito (Ιαπωνία) έγιναν οι πρώτοι Ασιάτες που κέρδισαν ολυμπιακό μετάλλιο (αμφότεροι στο καλλιτεχνικό πατινάζ).17. Ολυμπιακοί Αγώνες 1994, Lillehammer (Νορβηγία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Το καλλιτεχνικό πατινάζ συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη προσοχή, κυρίως μετά τον τραυματισμό της Αμερικανίδας Nancy Kerrigan από τον πρώην άντρα της κύριας αντιπάλου της, Tonya Harding. Τελικά και οι δύο αθλήτριες αγωνίστηκαν, όμως καμία από αυτές δεν πήρε τον χρυσό μετάλλιο (2η η Kerrigan και 8η η Harding), αφού νίκησε η Ουκρανή Oksana Baiul (πρώτο χρυσό για τη χώρα της). Ο Νορβηγός αθλητής της παγοδρομίας ταχύτητας, Johann Olav Koss, κέρδισε τρία χρυσά σημειώνοντας ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ. Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Ιταλίδα Manuela Di Centa κέρδισε μετάλλια και στα πέντε αγωνίσματα. Η ιταλική ομάδα στην σκυταλοδρομία 4x10 χιλιομέτρων των ανδρών κατάφερε μπροστά στο πολυάριθμο Νορβηγικό κοινό να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και την Νορβηγική ομάδα που ήταν το φαβορί. Δώδεκα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο, οι συγκεκριμένοι αθλητές (Maurilio de Zolt, Marco Albarello, Giorgio Vanzetta και Silvio Fauner) ήταν μεταξύ των τελευταίων λαμπαδηδρόμων, πριν την Stefania Belmondo. Επίσης η Kim Yoon Mi έγινε η νεότερη αθλήτρια που κερδίζει χρυσό μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, ως μέρος της ομάδας της Νότιας Κορέας στην σκυταλοδρομία (μόλις 13 ετών και 2 μηνών).18. Ολυμπιακοί Αγώνες 1998, Nagano (Ιαπωνία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Ο Νορβηγός Bjorn Daelie πήρε ακόμα τρία χρυσά, φτάνοντας τα 8 (και 12 συνολικά) και ανέβηκε στην πρώτη θέση της λίστας των χρυσών Ολυμπιακών μεταλλίων στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Μάλιστα ήταν χαρακτηριστική η κίνησή του στα 10 χιλιόμετρα κλασσικής τεχνικής, όταν περίμενε γύρω στα 20 λεπτά για να τερματίσει και ο τελευταίος αθλητής, ο Κενυάτης Philip Boit, τον οποίο και αγκάλιασε, δείχνοντας το σπάνιο ήθος του. Άλλη σημαντική στιγμή ήταν αυτή του Αυστριακού Hermann Maier, ο οποίος λίγες μόνο μέρες μετά την άσχημη πτώση που είχε, επέστρεψε κερδίζοντας χρυσά στην υπεργιγαντιαία κατάβαση και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση.Επαναστατικό θεωρήθηκε το νέο πέδιλο της παγοδρομίας ταχύτητας, Clap Skate, με το οποίο σημειώθηκαν απίστευτα παγκόσμια ρεκόρ. Η 15χρονη Tara Lipinski στο καλλιτεχνικό πατινάζ κέρδισε οριακά την Michelle Kwan και χρίστηκε η νεότερη Ολυμπιονίκης σε ατομικό αγώνισμα. Στο snowboard, ο Καναδός Ross Rebagliati κέρδισε το χρυσό, στη συνέχεια ακυρώθηκε λόγω χρήσης μαριχουάνας και τελικά του επιστράφηκε ξανά το μετάλλιο, αφού η μαριχουάνα δεν βρισκόταν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών της ΔΟΕ.
19. Ολυμπιακοί Αγώνες 2002, Salt Lake City (ΗΠΑ)
Ολυμπιακές στιγμές:
Ο Γερμανός Georg Hackl πήρε το χάλκινο μετάλλιο στην ελκηθροδρομία Λούτζ και έγινε ο πρώτος αθλητής που παίρνει μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα σε πέντε διαφορετικούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο χόκεϊ επί πάγου ο Καναδάς κέρδισε το χρυσό μετάλλιο σε άνδρες και γυναίκες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ της Ρωσίας, του Καναδά και των κριτών, με αποτέλεσμα να απονεμηθούν στα ζευγάρια δύο χρυσά μετάλλια, λόγω διαφωνίας των κριτών. Ο Αυστραλός Steven Bradbury έγινε ο πρώτος αθλητής του νοτίου ημισφαιρίου που κέρδισε χρυσό μετάλλιο, αφού στα ημιτελικά και τον τελικό οι αντίπαλοί του έπεσαν και έτσι πήρε χωρίς ουσιαστική αντίσταση τη νίκη. Ο Νορβηγός διαθλητής Ole Einar Bjoerndalen κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και στα τέσσερα αγωνίσματα, στο βορινό σύνθετο ο Φιλανδός Sampa Lajunen κατέκτησε τρία χρυσά, ο Ελβετός Simon Ammann έκανε το δύο στα δύο στο άλμα με σκι και η Κροάτισα Janica Kostelic πήρε τρία χρυσά και ένα ασημένιο στα αγωνίσματα του αλπικού σκι (ήταν και τα πρώτα μετάλλια για την Κροατία).20. Ολυμπιακοί Αγώνες 2006, Torino (Ιταλία)
Ολυμπιακές στιγμές:
Στο σκι ανωμάλου δρόμου, όταν έσπασε το μπατόν της Καναδέζας Sarah Renner, ο προπονητής της Νορβηγικής ομάδας, Bjornar Hakensmoen, της έδωσε ένα εφεδρικό. Τελικά η ομάδα του Καναδά ήρθε δεύτερη και η Νορβηγία έμεινε οριακά έξω από τα μετάλλια, στην τέταρτη θέση. Ο 39χρονος Καναδός αθλητής της ελκηθροδρομίας σκέλετον, Duff Gibson, έγινε ο γηραιότερος αθλητής που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ ο Ρώσος Evgeni Plushenko σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ στην βαθμολογία των ανδρών συγκεντρώνοντας 90,66 βαθμούς.Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν τα 10 χιλιόμετρα σκυταλοδρομίας των ανδρών με τους Νορβηγούς να θέλουν εκδίκηση για την ήττα τους πριν 12 χρόνια μέσα στη χώρα τους (Lillehammer 1994) από τους Ιταλούς. Τελικά οι Ιταλοί στέφθηκαν και πάλι νικητές (για 5η συνεχόμενη φορά). Στην τεχνική κατάβαση των ανδρών στο snowboard, ο Ελβετός Philipp Schoch υπερασπίστηκε τον τίτλο του κερδίζοντας στον τελικό τον αδερφό του, Simon. Τέλος, στην τελετή λήξης η Manuella Di Centa που στο παρελθόν έχει κερδίσει 7 χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, απένειμε το χρυσό στον ίδιο της τον αδερφό, αφού ο Giorgio Di Centa στέφθηκε νικητής στα 50 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου.
21. Ολυμπιακοί Αγώνες 2010, Vancouver (Καναδάς)
Ολυμπιακές στιγμές:
Οι Αγώνες σημαδεύτηκαν από τον τραγικό θάνατο του Γεωργιανού Νόνταρ Κουμαριτασβίλι, αθλητή του λουτζ, στη διάρκεια της προπόνησης την ημέρα της τελετής έναρξης. Οι ΗΠΑ κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο στην ελκηθροδρομία μπόμπσλεντ μετά από 62 χρόνια! Η Αμερικανίδα Λίντσεϊ Βον τραυματίστηκε λίγες μέρες πριν τους αγώνες, όμως τελικά κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στην κατάβαση, ξεσπώντας σε λυγμούς στη διάρκεια της απονομής. Ο επίσης Αμερικανός Shaun White πήρε το δεύτερο συνεχόμενο χρυσό στο halfpipe. Είχε εξασφαλίσει την πρωτιά από την πρώτη του προσπάθεια, αλλά εκτέλεσε το σήμα-κατατεθέν του στη δεύτερη, το περίφημο Double McTwist 1260 για να ικανοποιήσει το κοινό.Πολλή γκρίνια είχαμε στον τελικό του ατομικού ανδρών στο καλλιτεχνικό πατινάζ με τους κριτές να δίνουν τη νίκη στον Αμερικανό Evan Lysacek και τον Ρώσο σούπερ σταρ του αθλήματος, Εβγκένι Πλιούσενκο να δείχνει τη δυσαρέσκειά του για τη βαθμολογία, αλλά να περιορίζεται τελικά στη δεύτερη θέση. Η κορυφαία πάντως στιγμή των αγώνων ήρθε την τελευταία μέρα, στον τελευταίο τελικό, αυτόν του χόκεϊ επί πάγου των ανδρών, με τον Καναδά να κερδίζει στην παράταση 3-2 τις ΗΠΑ. Η νίκη αυτή στο εθνικό σπορ των διοργανωτών, εκτός του ότι επετεύχθη απέναντι στον «αιώνιο» αντίπαλό τους, έδωσε και το 14ο χρυσό μετάλλιο στους Καναδούς, οι οποίοι έσπασαν έτσι το ρεκόρ των 13 χρυσών μεταλλίων που μοιράζονταν οι Σοβιετικοί (1976) και οι Νορβηγοί (2002).
sport24.
0 Σχόλια