Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ►

Η ΤΣΑΚΩΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ


Η τσακώνικη διάλεκτος αποτελεί το χαρακτηριστικότερο ίσως δείγμα της αρχέγονης ύπαρξης των τσακωνών.
Στην αρχαία Ελλάδα πριν τους κλασικούς χρόνους επικρατούσαν τέσσερις διάλεκτοι (όσες και οι φυλές που την απάρτιζαν).
Η Ιωνική, η Αιολική, η Δωρική, και η Αττική.
Η τσακώνικη διαλεκτός σύμφωνα με πολλούς μελετητές θεωρείται μετεξέλιξη της Δωρικής γλωσσάς.
Μιας μετεξέλιξης που επηρεάστηκε από την κοινή Ελληνική γλώσσα (γλώσσα των ευαγγελίων) καθώς και από άλλους παράγοντες που οφείλονται κυρίως στο πέρασμα του
χρόνου. '
Το όνομα της το πήρε γιατί μιλιόνταν στην ευρύτερη περιοχή της τσακωνιας που αποτελούν τα έξεις σημερινά χωριά. το Λεωνίδιο, τον Πραστο, τον Τυρό, τον Άγιο Ανδρέα, την Καστανιτσα, τη Σιταινα, τα Μελανά, την Πραγματευτή μαζί με τους οικισμούς της περιοχής.
οι ρίζες της τσακώνικης διαλέκτου, λοιπόν, χάνονται στα βάθη των αιώνων. οι Ρωμαίοι παρά τα μεγαλεπήβολα σχεδία τους δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την ευρύτερη περιοχή λόγο του δύσβατου.
Οι μετέπειτα καταστροφικές επιδρομές των Σλάβων, η επικράτηση του βυζαντινού, καθώς και η τουρκοκρατία δεν σταθήκαν ικανές να"σβήσουν" την διαλεκτό αυτή.
Συνεχίστηκε να ομιλείται και να θεωρείται ζωντανή γλώσσα αφού ακόμα και η γενιά των δικών μας παππούδων μεγάλωσε και χρησιμοποιώντας την.
Τα πράγματα όμως σήμερα έχουν αλλάξει, ελάχιστοι νέοι γνωρίζουν να μιλούν τσακώνικα και ακόμα ποιο λίγοι να τα γράφουν. έτσι κομμάτι του πολιτισμού και της κουλτούρας μας τείνει να αποτελεί παρελθόν μετά από τόσους αιώνες επιβίωσης.
Ο σημερινός αδηφάγος"πολιτισμός"που θέλει την ιστορία και την παράδοση να αποτελούν απλά αναγκαίο κακό φαίνεται να καταφέρνει ότι δεν έχουν καταφέρει τόσοι αιώνες και τόσοι κατακτητές...

ΣΧΟΛΙΑ

3 Σχόλια

  1. Ανώνυμος29/6/13, 5:22 μ.μ.

    Το γάμο τα Μαρούα «Στον γάμο τής Μαρούλας»

    Εζάκαϊ (*εδιάβ(η)κασι, ρ. διαβαίνω) τ‘ον άγιε, σ’ εστεφανούκαϊ, τσ’ από τσι σ’ έκατσ’ούκαϊ του τσουφάλε σου με κουφέτε χοντροί από το δίσκο τσ’ ετσαφήκαϊ (< αφήκασι) κ‘αμπόσοι κουμπούρε, εμπαήκαϊ από τον άγιε Στράκηγο τσ’ αρχιñίαϊ dίντε τα βιολjία. Α Μαρούα έκι καμαρούνα. «Μα για ξείκα, Τζελjίνα, καμάžι π‘οι ñ’ εν’ έχα α ñύιθη», εκ’ αούα α Γιωργού. Έκι α τύχη σι να καοτσιτάτσει. Μαγάžι να ’γκι καοτσυτέντε έτρου τσ’ οι σατέρε νάμου…

    Απόδοση

    Πήγαν στην εκκλησία, τους στεφάνωσαν και αφού τους έσπασαν τα κεφάλια τους με κουφέτα χοντρά από τον δίσκο και έριξαν καμπόσες κουμπουριές, βγήκαν από τον άγιο Στρατηγό και άρχισαν να παίζουν τα βιολιά. Η Μαρούλα καμάρωνε. «Μα για κοίτα, Αγγελίνα, καμάρι που το ’χει η νύφη», έλεγε η Γιωργού (η γυναίκα τού Γιώργου). Ήταν η τύχη της να καλοπέσει. Μακάρι να καλόπεφταν έτσι και οι θυγατέρες μου…

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. H μητέρα μου γεννήθηκε στο Λεωνίδιο και ο πατέρας μου στην Πραγματευτή.
    Εγώ αν και γεννήθηκα στην Αθήνα, νοιώθω Τσακώνισσα και πολύ περήφανη για τις ρίζες μου και για τα πανέμορφα μέρη μας.
    Ναι, δυστυχώς η τσακώνικη διάλεκτος δεν μιλιέται πλέον από πολλούς, και κυρίως από τους νέους, όμως γίνεται προσπάθεια μεγάλη να διασωθεί.
    Το Πάσχα το Ευαγγέλιο διαβάζεται και στα τσακώνικα, κυκλοφορούν βιβλία όπου εξηγούν τι σημαίνει η κάθε τσακώνικη λέξη, κάποια στιγμή άκουσα ότι θα διδάσκεται και στο Πανεπιστήμιο, και οι παλιότεροι προσπαθούν να μάθουν έστω κάποιες λέξεις ή φράσεις στους νεότερους.
    Οι περισσότερες ταμπέλες μέσα στο Λεωνίδιο είναι γραμμένες στα τσακώνικα επίσης.
    Για κάποιον που έχει διδαχθεί Αρχαία, δεν είναι δύσκολο να την καταλάβει.
    Για παράδειγμα "Τσες πίου" σημαίνει "Τι κάνεις?" (τι ποιείς)
    Καούρ εκάνατε (καλή ώρα που ήλθατε, δηλαδή καλώς ορίσατε).
    Καλό Σαββατοκύριακο σου εύχομαι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κι εγώ είμαι από το Λεωνίδιο.από την πλευρά του πατέρα μου ο πατέρας του είναι απο εκεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή