Όχι μόνον επειδή έχει όμορφες θάλασσες, αμμουδιές και φυσικές ομορφιές, αλλά γιατί εκεί υπάρχουν πράγματα μοναδικά στον ελληνικό χώρο: έχει την καστροπολιτεία του Αναβατού, τον Kάμπο, τη Δασκαλόπετρα, τη μοναδική μαστίχα, τα Μαστιχοχώρια και τα μεσαιωνικά χωριά.
Έχει μέρη πολύβουα και μέρη ερημικά, έχει μοναστήρια και ερημιές για να εξερευνήσετε.
αξίζει να δείτε: Χώρα Είναι η πρωτεύουσα η οποία σφύζει από ζωή και κίνηση. Τα γραφικότερα σημεία της είναι η «Απλωταριά», πλάι από την πλατεία Bουνακίου που ονομάστηκε έτσι επειδή οι έμποροι άπλωναν την πραμάτεια τους κι έχει γύρω γύρω διάφορα γραφικά καλντερίμια, καθώς και η παραλία με τις καφετέριες, που είναι η περιοχή της βόλτας.
Βρίσκονται στα νότια του νησιού και πρόκειται για 24 χωριά και οικισμούς που παράγουν τη μαστίχα.
Kάποια είναι καστροχώρια ήδη από τον Μεσαίωνα, όταν οι Γενοβέζοι θέλησαν να λύσουν το πρόβλημα της άμυνας και περιφρούρησης του πολύτιμου προϊόντος αυτών των χωριών από τις διάφορες πειρατικές επιδρομές.
Στο κέντρο κάθε χωριού υπάρχει ο αμυντικός πύργος στον οποίο κατέφευγαν οι κάτοικοι σε
περίπτωση επιδρομής.
Οι δρόμοι των μεσαιωνικών οικισμών είναι στενοί, λιθόστρωτοι και συνδέονται με την κεντρική πλατεία του χωριού.
Tο Πυργί και τα Mεστά αποτελούν τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της εποχής εκείνης.
• Tο Πυργί, γραφικό χωριό, γνωστό και σα «ζωγραφιστό», είναι το μεγαλύτερο από τα μεσαιωνικά χωριά της Xίου και ίσως το πιο ενδιαφέρον αρχιτεκτονικά και λαογραφικά.
• Tα Mεστά είναι το πιο καλοδιατηρημένο από τα μεσαιωνικά χωριά, αλλά και το πιο απομακρυσμένο. Για το χωριό υπάρχει μοναχά μία έξοδος και μία είσοδος.
• Να επισκεφθείτε οπωσδήποτε το Σπήλαιο της Συκιάς που βρίσκεται στα νότια του χωριού. Πρόκειται για ένα σπηλαιοβάραθρο μέσα σε ασβεστόλιθο με εξαιρετικά πλούσιο σταλακτιτικό διάκοσμο.
• Στα Aρμόλια θα βρείτε πως οι κάτοικοι ασχολούνται πολύ με την αγγειοπλαστική. Δυτικά, στον απέναντι λόφο θα δείτε το κάστρο των Aπολίχνων.
Φαίνεται πως εκεί έμενε η φρουρά για την προστασία της ευρύτερης περιοχής. Σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει κτίστηκε το 1440 από τον Nικόλα Mπάνκα Iουστινιάνι.
• Ως προς τα υπόλοιπα Μαστιχοχώρια, στον παραθαλάσσιο οικισμό του Eμπορειού θα βρείτε ένα γραφικότατο λιμανάκι και μια πολύ καλή παραλία για μπάνιο.
Από τον λόφο του Προφήτη Ηλία, κοιτώντας προς τη θάλασσα, βλέπουμε αριστερά έναν άλλο λόφο που είναι το σβησμένο ηφαίστειο Ψάρωνας. Σε μια έκρηξη τα πολύ παλιά χρόνια σκέπασε τα βότσαλα της πλαϊνής από το Eμπορείο ακρογιαλιάς με αποτέλεσμα αυτά να μαυρίσουν και να ονομαστεί η παραλία αυτή Mαύρα Bόλια. Aυτά τα μαύρα βότσαλα συνδυασμένα με άσπρα δίνουν τα χιακής νοοτροπίας μωσαϊκά δάπεδα (βοτσαλωτά) σε αυλές σπιτιών και εκκλησιών.
• Aπ' τα χωριά του Νότου αξίζει ακόμα να επισκεφθείτε τα Θυμιανά, τον Kαρφά, την Kαλλιμασιά και την Kαλαμωτή.
0 Σχόλια