Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ►

Οκτώβρης: λαογραφία - παροιμίες- έθιμα - τραγούδια

10ος μήνας, Οκτώβριος, Οχτώβρης, Αηδημητριάτης, του Αηδημήτρη, Σπαρτής, Σπαρτάς, Παχνιστής, Μπρουμάρης​
* Αυτό το μήνα γιορτάζουν
2. Κυπριανός, 3. Διονύσιος, 5. Χαριτίνη, 10.Ευλάμπιος, 15. Λουκιανός, 18. Λουκάς, 20. Αρτέμιος, Γεράσιμος, 23. Ιάκωβος, 26. Δημήτριος, 27.Νέστορας, 30. Ζηνοβία.
Κατά το ρωμαϊκό έτος ο Οκτώβριος ήταν ο όγδοος μήνας, αφού πρωτοχρονιά είχαν στην 1η Μαρτίου.
Άρα η λαϊκή συσχέτιση του ονόματος Οκτώβριος με τον αριθμό οκτώ είναι σωστή.
Ο Οκτώβριος είναι η εποχή με τα πρωτοβρόχια και τα χρυσάνθεμα, που βαφτίστηκαν αϊδημητριάτικα και στην Κύπρο οχτωβρούδια. Είναι η εποχή που πρωτανθίζουν τα κυκλάμινα σε πλαγιές και βράχια, όπως τόσο χαρακτηριστικά τραγουδάει ο Γιάννης Ρίτσος: «Κυκλάμινο, κυκλάμινο, στου βράχου τη σχισμάδα/ που βρήκες χρώματα κι ανθείς, που μίσχο και σαλεύεις;».
Η κύρια γεωργική ασχολία του μηνός είναι η σπορά.
Έτσι, το λαϊκό γνωμικό λέει:
"Οκτώβρης και δεν έσπειρες, οκτώ σωρούς δεν έκαμες". Το ίδιο λέγεται και στην Αστυπάλαια, αλλά με θετική έννοια: "Όπου σπέρνει τον Οκτώβρη, κάνει οκτώ σωρούς στ αλώνι".
Από την σπορά προέρχεται και η ονομασία Σποριάς, αλλά και το αρχαϊκό όνομα Νειαστής, δηλαδή μήνας με οργώματα (νεάω = οργώνω χέρσα γη).
Ένα όμορφο γνωμικό είναι και το ακόλουθο, όπου επισημαίνεται ο καθοριστικός ρόλος της βροχής στους καρπούς "Οκτώβρης βροχερός, χρόνος καρπερός"
Η λατρεία επίσης, έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε κάποιες ονομασίες. Άϊ - Δημήτρης ονομάζεται από τη σπουδαιότερη γιορτή του μήνα, και άϊ - δημητριάτικα τα χρυσάνθεμα που ανθίζουν τότε.
Στην Κύπρο λέγονται οκτωβρούδια.
Οι Έλληνες του Πόντου τον ονομάζουν και Τρυγομηνά από τον τρύγο, αν και πανελλήνια γνωστός είναι ο χαρακτηρισμός Τρυγητής για τον Σεπτέμβριο.
Στην αρχαία Ελλάδα αποκαλείτο Πυανεψιών.
Ημέρες 31, Ώρες: ημερ.11.10΄, νυχτ.: 12.50΄
"Οκτώβρης και δεν έσπειρες; Οκτώ σωρούς δεν έκαμες"
*  Οι Άντρες: 
Δραστήριοι, έξυπνοι και λίγο εγωιστές.
Είναι ανήσυχα πνεύματα.
Ξέρουν να υποκρίνονται και είναι γενικά τολμηροί.
Αγαπούν τις διασκεδάσεις και είναι κοινωνικοί.
*  Οι Γυναίκες: 
Λίγο ψεύτρες και πολύ φιλάρεσκες, πολύ ωραίες και με έντονη θηλυκότητα.
Έχουν απότομο τρόπο.
Αγαπούν τα λεφτά και είναι εγωίστριες.
Τους αρέσουν οι κοσμικές συγκεντρώσεις και οι διασκεδάσεις.
Αποφεύγουν να δουλεύουν.
  • Άη Δημητράκη μου, μικρό καλοκαιράκι μου.
  • Αν βρέξει ο Οκτώβρης και χορτάσει η γη, πούλησ' το σιτάρι σου και αγόρασε βόδια.
  • Αν δε βρέξει, ας ψιχαλίσει, πάντα κάτι θα δροσίσει.
  • Αν δε βρέξει, πώς θα ξαστερώσει;
  • Αν δε χορτάσει ο Οκτώβριος τη γη, πούλησε τα βόδια σου και αγόρασε σιτάρι.
  • Άσπορος μη μείνεις, άθερος δε μένεις.
  • Βαθιά τ' αυλάκια να φουντώσουνε τα στάχυα.
  • Δεύτερο αλέτρι, δεύτερο δεμάτι.
  • Μακριά βροντή, κοντά βροχή.
  • Ο καλός ο νοικοκύρης, ο λαγός και το περδίκι, όταν βρέχει χαίρονται.
  • Οκτώβρη και δεν έσπειρες καρπό πολύ δεν παίρνεις.
  • Οκτώβρης και δεν έσπειρες, σιτάρι λίγο θα 'χεις.
  • Οκτώβρη και δεν έσπειρες λίγο ψωμί θα πάρεις.
  • Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οκτώ σακιά δε γέμισες.
  • Οκτώβρης και δεν έσπειρες οκτώ σωρούς δεν έκανες.
  • Οκτώβρης και δεν έσπειρες, οκτώ σπυριά δεν κάνεις.
  • Οκτώβρη και δεν έσπειρες, τρία καλά δεν έκαμες.
  • Οκτώβρης βροχερός, Οκτώβρης καρπερός.
  • Οκτώβρης-Οκτωβροχάκης το μικρό καλοκαιράκι.
  • Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ' αλώνι.
  • Τ' άη - Δημητριού, τι είσαι 'σύ και τι 'μαι εγώ λέει το νιο κρασί στο παλιό.
  • Τ' Άη Λουκά σπείρε τα κουκιά.
  • Τα σταφύλια τρυγημένα και τα σκόρδα φυτεμένα.
  • Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
Οικολογικές εργασίες.
* Ανθοκομία:
Βάζουμε κοπρόχωμα στις μπγόνιες. Να τις προφυλάμε από το κρύο. Τις λιπαίνουμε με παστίλιες. Σπέρνουμε μενεξέδες σε σκιερά μέρη. Φυτεύουμε χειμώνανθους και με μόσχευμα αρμπαρόριζα. Φυτεύουμε βολβώδη, ηλιοτρόπια, λεβάντα, μαργαρίτες, γεράνια, γαρίφαλα, καμπανούλες, χρυσάνθεμα, ανεμώνες, ντάλιες, νυχτολούλουδα.
* Λαχανοκομία:
Φυτεύουμε σκόρδα. Σπέρνουμε σπανάκι, μαρούλια. Φυτεύουμε κουκιά και μεταφυτεύουμε αγκινάρες. Σπέρνουμε ραδίκια, σινάπια, άνηθο, κάρδαμο, φυτεύουμε φράουλες. Από τις παλαιότερες φραουλιές κόβουμε τις καταβολάδες και δημιουργούμε νέες πρασιές. Καταπολεμούμε την κάμπια ντεπρεσάρια, τα σαλιγκάρια και τον περονόσπορο.
* Φρούτα και λαχανικά:
Ακτινίδια, αχλάδια, κυδώνι, λεμόνια, μήλα, πεπόνι, ροδάκινα, ρόδι, σταφύλια, φραγκόσυκα, αντίδια, βρούβες, καρότα, κολοκύθια, κουνουπίδι, κρεμμύδι, λάχανο, μαρούλια, μελιτζάνες, ντομάτες, πατάτες, παντζάρια, πικροράδικο, πιπεριές, ραδίκια, σέλινο, σπανάκι, φασολάκια.
* Ψάρια:
 Τσιπούρα, σαργός, χταπόδι, κουτσομούρα, μπαρμπούνι, παλαμίδα, κοκάλια, συναγρίδα.

ΣΧΟΛΙΑ

0 Σχόλια