Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη

Το μεγαλείο της αλληλεγγύη​ς
Η συγκλονιστική μαρτυρία της Αγάπης Μολυβιάτη - Βενέζη είναι ένας ύμνος στην ανθρωπιά
Του Νικου Βατοπουλου
Πολλά έχει να διδαχθεί κανείς από τη μαρτυρία της Αγάπης Μολυβιάτη-Βενέζη, μια διήγηση για τα μεγάλα και τραγικά της ζωής, που μας πάει πίσω στην Καταστροφή του 1922.
Δεν πρόκειται απλώς για την ιστόρηση ενός....

 οικογενειακού ξεριζωμού, αλλά για το ξετύλιγμα μιας παλέτας ανθρώπινων καταστάσεων που κορυφώνονται στην αλληλεγγύη, στο θάρρος και στη συγχώρεση. Η Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη, αδελφή του Ηλία Βενέζη και μητέρα του πρέσβη και πρώην υπουργού Πέτρου Γ. Μολυβιάτη, ήταν 22 ετών το 1922 όταν η ήσυχη οικογενειακή ζωή στο Αϊβαλί ανατράπηκε για πάντα.
Το Αϊβαλί, μια υποφωτισμένη σελίδα της Ιστορίας, έρχεται στην επιφάνεια με το τραγικό του ανάγλυφο μέσα από τα μάτια μιας θαρραλέας θυγατέρας του. Η Αγάπη αψήφησε τα πάντα για να σώσει τον αγαπημένο και μικρότερό της αδελφό, τον Ηλία Βενέζη, όταν στα 17 του χρόνια συνελήφθη από τους Τούρκους.
Δύο πτυχές κάνουν την αφήγηση της Αγάπης Μολυβιάτη-Βενέζη να ξεχωρίζει. Η μία είναι η διάσωσή της από έναν νέο Τούρκο, τον Κεμαλετίν. Ο Κεμαλετίν, σαν ξανθός άγγελος, την περιμαζεύει σπίτι του, μαζί με τον πατέρα της, και τους μεταχειρίζεται σαν μέλη της οικογενείας του, ενώ κάνει τα πάντα για να σώσει τον Ηλία από το στρατόπεδο εξόντωσης. Η άλλη πτυχή, που κάνει την σπαρακτική αυτή αφήγηση να ξεχωρίζει είναι το αίσιο τέλος, αφού ο Ηλίας Βενέζης υπήρξε ένας εκ των 24 Ελλήνων σε σύνολο 3.500 που επέζησαν από τα τουρκικά στρατόπεδα και την εξορία στην Ανατολή. Η εμπειρία του έγινε γνωστή στο πανελλήνιο από τα αθάνατα βιβλία του.

Ευγνωμοσύνη
Αυτά τα μοναδικά στοιχεία προσδίδουν στο «Χρονικό» την αίγλη μιας εθνικής αφήγησης, φόρος τιμής στις ψυχές που χάθηκαν. Αλλά η Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη, ως άνθρωπος ενός υψηλού πολιτισμού, γυναίκα λεπτών συναισθηματικών κραδασμών, μετατρέπει την οικογενειακή τραγωδία σε ένα τραγούδι ευχαριστιών, σε έναν ύμνο ευγνωμοσύνης προς τον Κεμαλετίν, τον Τούρκο, που διέσωσε την Αγάπη, προστάτευσε τον πατέρα της (όταν αυτός αποφάσισε να παραμείνει στο Αϊβαλί) και προσπάθησε διακινδυνεύοντας ο ίδιος να σώσει τον 17χρονο Ηλία. Στις σελίδες του «Χρονικού», είναι το μεγαλείο ψυχής που πρωταγωνιστεί, αυτό είναι που μένει και αυτό είναι που επιζεί πέραν της καταστροφής και του θανάτου.
Θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία το βιβλίο αυτό, όχι μόνο ως μάθημα Ιστορίας αλλά και ως υπόδειγμα ανθρωπιάς και μεγαλοσύνης. Ευνόητο ότι όταν πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό το 1981 τιμήθηκε με το Βραβείο Ιπεκτσί. Ευνόητο ότι σήμερα είναι πιο επίκαιρο παρά ποτέ.
- Αγάπη Μολυβιάτη-Βενέζη, «Το Χρονικό των Δέκα Ημερών». Πρόλογος: Πέτρος Γ. Μολυβιάτης. Εισαγωγή-Επιμέλεια: Ειρήνη Σαρίογλου. Εκδοση: Eλληνικό Ιδρυμα Ιστορικών Μελετών.