Διατηρητέο το Λεπροκομείο Χίου

Απαξιωμένο, λεηλατημένο, παραδομένο στη φθορά, το Λωβοκομείο (λεπροκομείο) της Χίου ήταν αναγκαίο να χαρακτηριστεί "μνημείο", μήπως και συγκινηθεί κανείς και το ανακαινίσει κάποτε.
Την ανάγκη αυτή αναγνώρισαν στην από κοινού συνεδρίαση που είχαν το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΤ.

Το συγκρότημα του Λωβοκομείου (1.820 τ.μ), που βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Χίου στην κοιλάδα του Σίφη, σε μια έκταση 548 στρεμμάτων, ανήκει στον Οίκο Αγάπης, του οποίου προεδρεύει ο εκάστοτε μητροπολίτης Χίου.

Ιδρύθηκε το 1378 από τους Γενουάτες.

Η εμφάνιση της νόσου στο νησί αποδόθηκε σε μετανάστες ή αιχμαλώτους από την Ασία. Ευρωπαίοι περιηγητές, όμως, αποδίδουν την ανάπτυξη της λέπρας στα αλίπαστα ψάρια που κατανάλωναν οι Χριστιανοί στην περίοδο των νηστειών. Σουηδός περιηγητής, που έζησε στο νησί το 1711 - 1712, περιγράφει την έκταση του λεπροκομείου ως ένα θαυμάσιο κτήμα.

Οι τρόφιμοι του ιδρύματος δεν είχαν καλύτερη τύχη από τον υπόλοιπο πληθυσμό του νησιού, που σφαγιάστηκε από τους Τούρκους μετά την πυρπόληση της Χίου το 1822.

Επαναλειτούργησε βέβαια λίγα χρόνια αργότερα, παρ όλο που οι συνθήκες για τους ασθενείς ήταν άθλιες. Το συγκρότημα καταστράφηκε ολοσχερώς από σεισμό το 1881. Η ανοικοδόμησή του άρχισε στις αρχές του 20ου αιώνα, με τη συμβολή των μεγάλων οικογενειών της Χίου που ζούσαν στο εξωτερικό.

Τα νέα κτίρια ήταν σύγχρονα, αντισεισμικά, με δίκτυο παροχής νερού στις κουζίνες και στα λουτρά, αποχετευτικό σύστημα και νέα μνημειακή είσοδο. Τα υλικά για την κατασκευή του έφτασαν από το εξωτερικό.

Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι τα κολονάκια της οροφής είχαν χυτευθεί στο Λονδίνο, τα κεραμίδια ήταν από τη Μασσαλία και τα τούβλα από τη Μικρά Ασία. Αλλά και τα στρώματα των ασθενών ήταν από κοκοφοίνικα, για να αναπνέει το δέρμα, και είχαν φτιαχτεί στο Λονδίνο.

Η λειτουργία του σταμάτησε το 1959. Είναι το παλαιότερο τεκμήριο νοσηλευτικής αρχιτεκτονικής της χώρας μας και ως εκ τούτου μνημείο για την ιστορία της Ιατρικής.

Το συγκρότημα εκτός του κεντρικού κτιρίου περιλαμβάνει: στάβλο, πλυντήριο, περιστύλιο, στέρνες, κρήνη και δύο εκκλησίες, την Παναγία της Αγίας Υπακοής - σήμερα ερειπωμένη - και τον Άγιο Λάζαρο, απ όπου άγνωστοι τον περασμένο Απρίλιο αφαίρεσαν ασημοποίκιλτη εικόνα της Αγίας Υπακοής, τα κηροπήγια του ναού κ.α.

Στη διάρκεια λειτουργίας του, το λεπροκομείο είχε πάρει διάφορες ονομασίες, όπως η Αγία Υπακοή, Άγιος Λάζαρος, Καλό Χωριό, Ιερόν Κατάστημα, "Μέσα κει", Λαζαρέτο και Λωβοχώρι.
Ν.Κ.-Ρ
ΤΕΣΣΑ