143 νεκρούς, 700 τραυματίες, 50.000 αστέγους και ζημιές σε 70.000 κτίρια
Πού βρισκόσουν εκείνη την ώρα; Τι έκανες;
Ο σεισμός της Αθήνας της 7ης Σεπτεμβρίου 1999 είναι για όλους όσοι τον έζησαν τότε στην πρωτεύουσα μια συλλογική τραυματική εμπειρία, η οποία, παρά τα 20 χρόνια που συμπληρώνονται σήμερα, δεν δείχνει και τόσο μακρινή. Όμως, για τους συγγενείς και τους φίλους των θυμάτων η σημερινή ημέρα δεν είναι απλά μια θλιβερή επέτειος, αλλά μια ημέρα πένθους.
Τα 5,9 Ρίχτερ από το άγνωστο έως τότε ρήγμα της Πάρνηθας που χτύπησαν την πόλη στις 14.56 ήταν ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών, αλλά και εκείνος με το μεγαλύτερο κόστος σε ζημιές στη χώρα μας. Μέσα σε 15 δευτερόλεπτα, εκτός από τους 145 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους και τους περίπου 2.000 που τραυματίστηκαν, κατέρρευσαν 110 σπίτια και άλλα 5.222 κρίθηκαν «κόκκινα». Περίπου 50.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι – ένας από τους καταυλισμούς σεισμοπλήκτων, εκείνος του Καποτά, εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και σήμερα, έστω κι αν οι περισσότεροι κάτοικοί του δεν έχουν καμία σχέση με τους αρχικούς. Οι επικοινωνίες κατέρρευσαν, οι υποδομές επλήγησαν σοβαρά. Οι ζημιές αποτιμήθηκαν σε περίπου 3 δισ. δολάρια ΗΠΑ.
Το πιο τραγικό γεγονός εκείνης της ημέρας ήταν η κατάρρευση του εργοστασίου της Ρικομέξ, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 39 εργαζόμενοι. Οι συγγενείς τους έζησαν έναν «διπλό θάνατο»: την απώλεια των αγαπημένων τους και στη συνέχεια την αδιανόητη μάχη που έπρεπε να δώσουν στα δικαστήρια, χωρίς τελικά οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν. Πέρασαν 13 χρόνια, έως το 2012, για να αποφασιστεί από την Περιφέρεια Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων για αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων, καθώς οι υπηρεσίες της (τότε νομαρχίας) δεν είχαν εντοπίσει κανένα πρόβλημα στο κτίριο σε παλαιούς ελέγχους. Οι μηχανικοί που είχαν υπογράψει τις μελέτες των κτιρίων που κατέρρευσαν (σε όλη την Αθήνα) είτε αθωώθηκαν (συνήθως επειδή τα αδικήματα είχαν παραγραφεί) είτε αντιμετώπισαν πλημμεληματικές κατηγορίες και μετά την εξαγορά των ποινών τους συνέχισαν να εργάζονται κανονικά.
Ο σεισμός της Αθήνας άλλαξε πολλά. Τα σεισμολογικά ινστιτούτα ενοποίησαν το δίκτυό τους, ανανέωσαν τον εξοπλισμό τους και σήμερα μπορούν να αποτιμήσουν πολύ καλύτερα τα σεισμικά γεγονότα. Ο αντισεισμικός κανονισμός άλλαξε, επηρεάζοντας τον τρόπο που χτίζουμε τα κτίριά μας. Υπηρεσίες με κρίσιμο ρόλο, όπως η Πυροσβεστική, ενισχύθηκαν, τα σχέδια τύπου «Ξενοκράτης» επικαιροποιήθηκαν, η εκπαίδευση στα σχολεία έγινε πιο συστηματική. Υπάρχουν βέβαια και πολλά ζητήματα που τότε απασχόλησαν έντονα τη δημόσια συζήτηση αλλά ακόμη και σήμερα δεν έχουν λυθεί: για παράδειγμα, η απουσία αδόμητων, ανοιχτών χώρων στα αστικά συγκροτήματα, ώστε να μπορούν οι πολίτες να αναζητήσουν καταφύγιο σε ένα έκτακτο γεγονός.
Τις ημέρες αυτές πραγματοποιήθηκε (έπειτα από 11 χρόνια!) το 4ο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής και Τεχνικής Σεισμολογίας από το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ) και το ΤΕΕ. Η επιστημονική συζήτηση κινείται πλέον στην κατεύθυνση των προσεισμικών ελέγχων (ιδίως στα δημόσια κτίρια και στα κτίρια συνάθροισης κοινού) και αντισεισμικών ενισχύσεων, κυρίως για το γερασμένο οικιστικό απόθεμα των μεγάλων πόλεων. Οι 21 σεισμοί άνω των 6 Ρίχτερ που έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι, τουλάχιστον στον τομέα των κατασκευών, τα βήματα που έχουμε κάνει ως χώρα δεν είναι αμελητέα.
Το πιο τραγικό γεγονός εκείνης της ημέρας ήταν η κατάρρευση του εργοστασίου της Ρικομέξ, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 39 εργαζόμενοι. Οι συγγενείς τους έζησαν έναν «διπλό θάνατο»: την απώλεια των αγαπημένων τους και στη συνέχεια την αδιανόητη μάχη που έπρεπε να δώσουν στα δικαστήρια, χωρίς τελικά οι υπεύθυνοι να τιμωρηθούν. Πέρασαν 13 χρόνια, έως το 2012, για να αποφασιστεί από την Περιφέρεια Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων για αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων, καθώς οι υπηρεσίες της (τότε νομαρχίας) δεν είχαν εντοπίσει κανένα πρόβλημα στο κτίριο σε παλαιούς ελέγχους. Οι μηχανικοί που είχαν υπογράψει τις μελέτες των κτιρίων που κατέρρευσαν (σε όλη την Αθήνα) είτε αθωώθηκαν (συνήθως επειδή τα αδικήματα είχαν παραγραφεί) είτε αντιμετώπισαν πλημμεληματικές κατηγορίες και μετά την εξαγορά των ποινών τους συνέχισαν να εργάζονται κανονικά.
Ο σεισμός της Αθήνας άλλαξε πολλά. Τα σεισμολογικά ινστιτούτα ενοποίησαν το δίκτυό τους, ανανέωσαν τον εξοπλισμό τους και σήμερα μπορούν να αποτιμήσουν πολύ καλύτερα τα σεισμικά γεγονότα. Ο αντισεισμικός κανονισμός άλλαξε, επηρεάζοντας τον τρόπο που χτίζουμε τα κτίριά μας. Υπηρεσίες με κρίσιμο ρόλο, όπως η Πυροσβεστική, ενισχύθηκαν, τα σχέδια τύπου «Ξενοκράτης» επικαιροποιήθηκαν, η εκπαίδευση στα σχολεία έγινε πιο συστηματική. Υπάρχουν βέβαια και πολλά ζητήματα που τότε απασχόλησαν έντονα τη δημόσια συζήτηση αλλά ακόμη και σήμερα δεν έχουν λυθεί: για παράδειγμα, η απουσία αδόμητων, ανοιχτών χώρων στα αστικά συγκροτήματα, ώστε να μπορούν οι πολίτες να αναζητήσουν καταφύγιο σε ένα έκτακτο γεγονός.
Τις ημέρες αυτές πραγματοποιήθηκε (έπειτα από 11 χρόνια!) το 4ο Συνέδριο Αντισεισμικής Μηχανικής και Τεχνικής Σεισμολογίας από το Ελληνικό Τμήμα Αντισεισμικής Μηχανικής (ΕΤΑΜ) και το ΤΕΕ. Η επιστημονική συζήτηση κινείται πλέον στην κατεύθυνση των προσεισμικών ελέγχων (ιδίως στα δημόσια κτίρια και στα κτίρια συνάθροισης κοινού) και αντισεισμικών ενισχύσεων, κυρίως για το γερασμένο οικιστικό απόθεμα των μεγάλων πόλεων. Οι 21 σεισμοί άνω των 6 Ρίχτερ που έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι, τουλάχιστον στον τομέα των κατασκευών, τα βήματα που έχουμε κάνει ως χώρα δεν είναι αμελητέα.
0 Σχόλια