Η χρήση μεταφοράς και κυριολεξίας λόγου στον Αυτισμό

Τα παιδιά που βρίσκονται μέσα στην ομπρέλα του αυτιστικού φάσματος, εμφανίζουν δυσκολίες στην κοινωνική επικοινωνία.

Μπορεί να μην μιλούν ή να μην καταλαβαίνουν αυτά που τους λες.
Μπορεί να μην καταλαβαίνουν εκφράσεις του προσώπου ή χειρονομίες ή τον τόνο της φωνής, τι θέλει εν γένει να πει η γλώσσα του σώματος και πολλές φορές καταλαβαίνουν την κυριολεξία των λέξεων.
Παρουσιάζουν δυσκολία στην κατανόηση μεταφορικών εννοιών και του χιούμορ, των ιδιωματισμών.
Ακόμη, παρουσιάζουν δυσκολίες στην πραγματοποίηση φανταστικού παιχνιδιού με άλλα παιδιά , ενώ προτιμούν να κρατούν ένα παιχνίδι και να παίζουν με αυτό στερεοτυπικά και επαναλαμβανόμενα, χωρίς συμβολικό παιχνίδι.
Και αυτό συμβαίνει, γιατί τα παιδιά που βρίσκονται μέσα στο φάσμα του αυτισμού, έχουν δυσκολία στην θεωρία του νου.
Δηλαδή δεν μπορούν να μπουν στην θέση του άλλου. Εκεί ακριβώς που βρίσκεται και η πυρηνική τους δυσκολία, έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργεί δυσκολία στην χρήση της μεταφοράς και της κυριολεξίας.

Και τι είναι μεταφορά και τι κυριολεξία;
Μεταφορά είναι το σχήμα λόγου, στο οποίο η σημασία της λέξης επεκτείνεται αναλογικά και σε άλλες συγγενικές λέξεις, που έχουν κάποια μικρή ή μεγάλη ομοιότητα με αυτήν. Π.χ Ιάσωνας σήμερα πετάει. ( εννοώντας ότι ο Ιάσωνας έχει πολύ καλή επίδοση σήμερα).
Κυριολεξία έχουμε όταν χρησιμοποιούμε τις λέξεις με την πραγματική τους σημασία. Π.χ. ο καφές είναι καυτός.
Αυτό συμβαίνει στα παιδιά με τον αυτισμό γιατί τα δυο κυριότερα κανάλια που επηρεάζουν την κοινωνική χρήση του λόγου, δηλαδή η σημασιολογία και η πραγματολογία είναι διαταραγμένα στα παιδιά αυτά.
Έτσι επηρεάζονται οι κοινωνικές σχέσεις τους, καθώς δεν αποκτούν νόημα, δεν κατανοούν την γλώσσα του σώματος, τις γκριμάτσες, τους υπαινιγμούς.
Τάσος Μώκας, Λογοθεραπευτής