Το υπαρξιακό υπόβαθρο της γυναικείας τσάντας

Απαραίτητο αξεσουάρ της γυναίκας η τσάντα, όπως την προβάλλουν οι κατασκευαστές της και η διαφήμιση.
Ναι. Αλλά όχι μόνο συμπληρωματικό εξάρτημα της κομψής της εμφάνισης.
Ο Ζαν - Κλοντ Κάουφμαν, κοινωνιολόγος και διευθυντής του γαλλικού Κέντρου Ερευνών (CNRS), δημοσίευσε πρόσφατα ένα βιβλίο με τίτλο:
"Η τσάντα, ένας μικρός κόσμος αγάπης", στο οποίο καταγράφει τα συμπεράσματα της μελέτης του με θέμα το περιεχόμενο της γυναικείας τσάντας.
Πέρα από την εξωτερική ομοιομορφία που επιβάλλουν οι οίκοι μόδας για κάθε σεζόν, το περιεχόμενο της γυναικείας τσάντας αποκαλύπτει, σύμφωνα με τη μελέτη του Γάλλου κοινωνιολόγου, ένα μικρό, παράλληλο, ιδιαίτερο κόσμο, που λειτουργεί όχι μόνο ως χώρος περιφρούρησης της ιδιωτικής ταυτότητας από την αδιακρισία, αλλά και ως ασπίδα προστασίας απέναντι στην ψυχική αποξένωση της γυναίκας από το περιβάλλον της.
Εκτός από το απαραίτητο πορτοφόλι, τα κλειδιά και το τηλέφωνο, μικροί "ανώφελοι θησαυροί", φυλάσσονται στα άδυτα της γυναικείας τσάντας.
Φωτογραφίες, γράμματα, κοχύλια, βότσαλα, ξεραμένα λουλούδια, λίστες με "γενναίες" αποφάσεις, είναι μερικά από τα "φυλαχτά" που κατέγραψε ο κοινωνιολόγος βυθίζοντας το βλέμμα του στο μυστηριώδες παρελκόμενο της γυναικείας προσωπικότητας.
Εκτός από τα αντικείμενα που σχετίζονται με τη μνήμη, η τσάντα φιλοξενεί επίσης τα απαραίτητα όπλα κατά της γυναικείας αβεβαιότητας και αγωνίας. Καλλυντικά, σερβιέτες, ασπιρίνες, ακόμα και πυξίδες, βαραίνουν την καθημερινή γυναικεία αποσκευή, οι διαστάσεις της οποίας αυξάνονται, σύμφωνα με τη μελέτη, αναλογικά με την ηλικία και το βάρος των οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων της κατόχου της.
Γιατί η γυναικεία τσάντα σηκώνει επίσης τα οικογενειακά βάρη, όπως μαρτυρούν τα καθόλου γκλάμουρ τριμμένα μπισκοτάκια, τα αρκουδάκια και οι βρεφικές πάνες που ανακάλυψε το μάτι του ερευνητή.
Πριν από την κοινωνιολογική έρευνα του Ζαν - Κλοντ Κάουφμαν, ο Σάμιουλε Μπέκετ, συγγραφέας της απελπισίας και της ανέφικτης επικοινωνίας, εξερευνώντας την υπαρξιακή αγωνία και το κενό που οι ήρωές του προσπαθούν να "γεμίσουν" όπως μπορούν, είχε αναδείξει εύστοχα το ρόλο της γυναικείας τσάντας στο θεατρικό έργο του "Ω, οι ωραίες μέρες".
Βυθισμένη στο χώμα, κάτω από έναν ανελέητο ήλιο, η Γουίνι, η ηρωίδα του βιβλίου, αντιτάσσει στην οδυνηρή ανία της ύπαρξής της τη φλυαρία της και τον μοναδικό σύμμαχό της, την τσάντα της.
"Ευτυχώς, υπάρχει η τσάντα" επαναλαμβάνει συνεχώς ψάχνοντας τα βάθη της, βγάζοντας ένα ένα τα λυτρωτικά αντικείμενα που τη βοηθούν να βγει από τη μοναξιά της, δικαιολογώντας την παράλογη ύπαρξή της.
Μια οδοντόβουρτσα, μια θήκη γυαλιών, ένα κραγιόν, ένας καθρέφτης, μια λίμα, είναι τα μικρά αντικείμενα που αντικαθιστούν τον ανύπαρκτο συνομιλητή της. "Τι θα έκανα χωρίς αυτό, όταν και τα λόγια με εγκαταλείπουν" αναρωτιέται.

Γιατί όμως οι γυναίκες νιώθουν πιο έντονα την ανάγκη της προστασίας μέσω της τσάντας;
Ο "ανδρικά" οργανωμένος κόσμος είναι ανοίκειος γι αυτές. Ή οι - πιο μεγάλες - ανδρικές τσέπες κρύβουν επίσης το δικά τους, ανεξιχνίαστα "φυλακτά".
Αναμένοντας νια νέα κοινωνιολογική έρευνα, ας αναφέρουμε πως στο θεατρικό έργο του Μπέκετ "Περιμένοντας τον Γκοντό" ο Εστραγκόν βγάζει από τις τσέπες του σκουπίδια, ενώ ο Λάκι περιφέρεται με μια βαριά βαλίτσα και ένα καλάθι από το οποίο βγάζει "ένα κομμάτι κοτόπουλο, ένα κομμάτι ψωμί και ένα μπουκάλι κρασί".
"Ο καθείς και τα όπλα του" όπως είπε κι ο ποιητής.
Βασιλική Παπαδάκη.