Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες

Μια μικρή αναδρομή στην ιστορία του θεσμού.
Τα αθλήματα, το ξεκίνημα, οι διοργανώσεις, οι στιγμές και οι επίσημες αφίσες, από το 1924 μέχρι σήμερα.
Οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες όπως και οι θερινοί, αποτελούν μια αθλητική διοργάνωση παγκόσμιας εμβέλειας, που....

συγκεντρώνει χιλιάδες αθλητές σε μια συγκεκριμένη πόλη, κάθε τέσσερα χρόνια. Ο όρος «χειμερινοί αγώνες» παραπέμπει σε αθλήματα που διεξάγονται στο χιόνι και στον πάγο, όπως το αλπικό σκι, το σκι ανωμάλου δρόμου, το καλλιτεχνικό πατινάζ, τα αγωνίσματα του έλκηθρου, το χόκεϊ επί πάγου και άλλα.

Οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες διεξήχθησαν το 1924 στο Chamonix της Γαλλίας και από τότε η διοργάνωση επαναλήφθηκε κάθε 4 χρόνια μέχρι και το 1936, αφού στη συνέχεια ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος σταμάτησε κάθε αθλητική δραστηριότητα. Οι αγώνες άρχισαν ξανά το 1948 και διεξάγονταν την ίδια χρονιά με τους θερινούς, μέχρι και το 1992. Από το 1994 στο Lillehammer, οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί τοποθετήθηκαν χρονικά ακριβώς στη μέση της θερινής Ολυμπιάδας, κάτι που ισχύει μέχρι και σήμερα.

Δέκα είναι τα κράτη που στο παρελθόν έχουν φιλοξενήσει σε πόλεις τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες: η Γαλλία, η Ιταλία, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Αυστρία, η Ελβετία, η Νορβηγία, ο Καναδάς, η Γιουγκοσλαβία και η Γερμανία.
Τη μερίδα του λέοντος έχουν οι ΗΠΑ με 4 διοργανώσεις (Lake Placid 1932 και 1980, Squaw Valley 1960 και Salt Lake City 2002) και η Γαλλία με 3 (Chamonix 1924, Grenoble 1968 και Albertville 1992).
Ακολουθούν με 2 η Ιταλία (Cortina d’ Ampezzo 1956 και Torino 2006), η Ιαπωνία (Sapporo 1972 και Nagano 1998), η Αυστρία (Innsbruck 1964 και 1976), η Ελβετία (St. Moritz 1928 και 1948), η Νορβηγία (Oslo 1952 και Lillehammer 1994) και ο Καναδάς (Calgary 1988 και Vancouver 2010). Από μία διοργάνωση έχουν η Γερμανία (Garmisch Partenkirchen 1936) και η Γιουγκοσλαβία (Sarajevo 1984). Σε αυτά τα δέκα κράτη από φέτος θα προστεθεί και η Ρωσία με τη διοργάνωση του Σότσι.

Τα Αθλήματα

Τα 15 αθλήματα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων χωρίζονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν τα λεγόμενα σπορ του πάγου (ice sports): bobsled, luge, skeleton, ice hockey, figure skating, speed skating, short track speed skating και curling. Στη δεύτερη ανήκουν τα αθλήματα του αλπικού σκι (alpine skiing) και της χιονοσανίδας (snowboarding): alpine, freestyle και snowboarding, ενώ η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα λεγόμενα βορεινά αθλήματα (Nordic events): biathlon, cross country skiing, ski jumping και Nordic combined.
Όμως για να γίνουν πιο κατανοητά, εμείς θα τα χωρίσουμε σε δυο πιο απλές κατηγορίες, τα αθλήματα του χιονιού (7) και τα αθλήματα του πάγου (8). Στη διάρκεια των Ολυμπιακών θα γίνουν 98 αγωνίσματα και θα δοθούν τα ανάλογα χρυσά μετάλλια. Αναλυτικά τα αθλήματα είναι τα εξής:

Αθλήματα χιονιού:
αλπικό σκι (alpine skiing)
δίαθλο (biathlon)
σκι ανωμάλου δρόμου (cross country skiing)
ελεύθερο σκι (freestyle skiing)
βορεινό σύνθετο (Nordic combined)
άλμα με σκι (ski jumping)
χιονοσανίδα (snowboarding)

Αθλήματα πάγου:
ελκηθροδρομία μπόμπσλεντ (bobsled)
κέρλινγκ (curling)
καλλιτεχνικό πατινάζ (figure skating)
χόκεϊ επί πάγου (ice hockey)
ελκηθροδρομία λούτζ (luge)
μικρή πίστα στον πάγο (short track speed skating)
ελκηθροδρομία σκέλετον (skeleton)
παγοδρομία ταχύτητας (speed skating)
Το καλλιτεχνικό πατινάζ, το χόκεϊ επί πάγου, τα βορεινά αθλήματα (σκι ανωμάλου δρόμου, άλμα με σκι και βορεινό σύνθετο) και οι παγοδρομίες ταχύτητας περιλαμβάνονται στο Ολυμπιακό πρόγραμμα από την πρώτη διοργάνωση του 1924. Τα υπόλοιπα αθλήματα προστέθηκαν στη συνέχεια, καθώς οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες εξελίσσονταν στην πορεία των χρόνων. Κάποια από αυτά μάλιστα ήταν προσωρινά στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, ενώ κάποια άλλα όπως το σκι ταχύτητας, το μπάντι και το σκιγιόρινγκ ήταν αγώνες επίδειξης σε προηγούμενες διοργανώσεις, αλλά ποτέ δεν εντάχθηκαν στο επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα.

Πριν την πρώτη Ολυμπιάδα
Η πρώτη μεγάλη διεθνής συγκέντρωση των χειμερινών σπορ ήταν τα λεγόμενα Nordic Games που διοργανώθηκαν το 1901 στην Σουηδία από τον Victor Gustaf Balck. Επαναλήφθηκαν το 1903 και το 1905 και στη συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια μέχρι το 1926. Ο Balck ήταν ιδρυτικό μέλος της ΔΟΕ και πολύ καλός φίλος του ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, Pierre de Coubertin και ήταν αυτός που επέμενε να ενταχθούν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα κάποια αγωνίσματα όπως το καλλιτεχνικό πατινάζ, πράγμα που έγινε τελικά το 1908 στο Λονδίνο.
Τρία χρόνια αργότερα, ο Ιταλός Eugenio Brunetta d’ Usseaux πρότεινε στην ολομέλεια της ΔΟΕ να υπάρξει μια εβδομάδα χειμερινών σπορ στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης (1912). Όμως οι υπόλοιποι εναντιώθηκαν για δύο λόγους: ήθελαν να διασφαλίσουν την αυτοτέλεια των χειμερινών αθλημάτων και πίστευαν ότι η αβεβαιότητα των καιρικών συνθηκών ήταν ένα πολύ σημαντικό εμπόδιο. Τελικά, το 1920 στην Αμβέρσα εντάχθηκαν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϊ επί πάγου.
Ένα χρόνο αργότερα, στο συνέδριο της ΔΟΕ, αποφασίστηκε ότι το Παρίσι, το οποίο θα φιλοξενούσε τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, θα ήταν υπεύθυνο και για τη φιλοξενία αθλητών χειμερινών αθλημάτων μια εβδομάδα στις Άλπεις, κάτι που ολοκληρώθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία. Αυτή η παράλληλη διοργάνωση ονομάστηκε «Διεθνής Χειμερινή Αθλητική Εβδομάδα» και όταν η ΔΟΕ αποφάσισε να δώσει συνέχεια στον συγκεκριμένο θεσμό, την μετονόμασε σε «Πρώτους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες».

1. Ολυμπιακοί Αγώνες 1924, Chamonix (Γαλλία)

Οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στο Chamonix, ένα μικρό χωριό στους πρόποδες του Λευκού Όρους. Οι αγώνες διήρκεσαν 11 ημέρες (25/1 – 5/2) και σημείωσαν πολύ μεγάλη επιτυχία, αφού στο κάλεσμα της Γαλλικής Ολυμπιακής Επιτροπής ανταποκρίθηκαν περισσότεροι από 200 αθλητές (προερχόμενοι από 16 χώρες), που πήραν μέρος σε 16 συνολικά αγωνίσματα. Οι γυναίκες σε αυτούς τους αγώνες ήταν λιγότερες από 15 και συμμετείχαν όλες στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Στα μετάλλια κυριάρχησαν οι Φιλανδοί και οι Νορβηγοί αθλητές.

Ολυμπιακές στιγμές:

Ο Αμερικανός Charles Jewtraw ήταν αυτός που πήρε το πρώτο χρυσό μετάλλιο στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, κερδίζοντας τα 500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας. Λίγες μέρες αργότερα, ο Σουηδός Gillis Grafstrom κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε θεωρητικά ο πρώτος αθλητής με χρυσό σε θερινούς και χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού είχε κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και στην Αμβέρσα το 1920. Η 11χρονη Sonja Henie ήρθε τελευταία στο καλλιτεχνικό πατινάζ των γυναικών, όμως κατάφερε να ξεσηκώσει τους θεατές με τις φιγούρες της.

2. Ολυμπιακοί Αγώνες 1928, St. Moritz (Ελβετία)

Η ΔΟΕ έδωσε τη διοργάνωση των 2ων Ολυμπιακών Αγώνων στο St.Moritz της Ελβετίας (11-19/2/1928). Αρκετοί θεωρούν ότι αυτοί είναι οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, αφού διοργανώθηκαν εξ ολοκλήρου από την ίδια πόλη. Σε σχέση με τους Αγώνες του Chamonix αυξήθηκαν σημαντικά οι συμμετοχές (438 άνδρες και 26 γυναίκες από 25 χώρες που πήραν μέρος σε 14 αγωνίσματα). Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν, χάραξαν και την πορεία των Αγώνων. Η τελετή έναρξης έγινε με χιονοθύελλα, ενώ στο υπόλοιπο της διοργάνωσης επικράτησαν υψηλές θερμοκρασίες που προκάλεσαν προβλήματα. Εξ αιτίας των καιρικών συνθηκών, στα 10.000 μέτρα της παγοδρομίας ταχύτητας, οι αθλητές υποχρεώθηκαν σε εγκατάλειψη και τελικά ο αγώνας ακυρώθηκε, χωρίς να υπάρξει νικητής. Επίσης, στα 50 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου ο αγώνας αμφισβητήθηκε, αφού δημιουργήθηκαν σοβαρά προβλήματα με το χιόνι, το κέρωμα των πέδιλων και την θερμοκρασία να φτάνει τους 25 βαθμούς.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Sonja Henie που είχε πάρει την τελευταία θέση στους Ολυμπιακούς του Chamonix κατέκτησε το πρώτο της χρυσό μετάλλιο σε ηλικία 15 χρόνων, στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε η νεότερη χρυσή Ολυμπιονίκης (ρεκόρ που κράτησε 74 ολόκληρα χρόνια). Η Νορβηγία με τους Ivar Ballangrud (5.000 μέτρα) και Clas Thunberg (500 και 1.500 μέτρα) που κέρδισαν τρία χρυσά, έφτασε τα 6 και για δεύτερη φορά κυριάρχησε στον πίνακα των μεταλλίων, έχοντας σχεδόν τα τριπλάσια σε αριθμό από οποιαδήποτε άλλη χώρα.

3. Ολυμπιακοί Αγώνες 1932, Lake Placid (ΗΠΑ)

Οι 3οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν για πρώτη φορά εκτός Ευρώπης, στο Lake Placid των ΗΠΑ (βόρεια της Νέας Υόρκης) και είχαν αρκετά μικρότερη συμμετοχή (231 άνδρες και 21 γυναίκες από 17 χώρες), αφού η οικονομική κρίση της εποχής, τα αυξημένα έξοδα για τους περισσότερους αθλητές και γενικότερα η απουσία οικονομικής υποστήριξης από τις χώρες τους, δεν επέτρεψαν σε πολλούς να ταξιδέψουν. Και εδώ υπήρξαν προβλήματα από την έλλειψη του χιονιού και τις θερμοκρασίες. Την έναρξη των αγώνων κήρυξε ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Franklin Delano Roosevelt.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η 19χρονη πλέον Sonja Henie υπερασπίστηκε τον τίτλο της στο καλλιτεχνικό πατινάζ, κερδίζοντας το δεύτερο χρυσό μετάλλιο στην καριέρα της. Ο Eddie Eagan έγινε ο πρώτος αθλητής που πραγματικά πήρε χρυσό μετάλλιο σε θερινή (πυγμαχία) και χειμερινή Ολυμπιάδα (ελκηθροδρομία bobsled). Οι ΗΠΑ ανέβηκαν στην ψηλότερη θέση του πίνακα των μεταλλίων για πρώτη και τελευταία φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, συγκεντρώνοντας 6 χρυσά, 4 ασημένια και 2 χάλκινα.

4. Ολυμπιακοί Αγώνες 1936, Garmisch Partenkirchen (Γερμανία)

Με τον Αδόλφο Χίτλερ να κάνει τα πάντα ώστε τα φώτα της δημοσιότητας να στραφούν στην Γερμανία, η πόλη της Βαυαρίας Garmisch – Partenkirchen ήταν αυτή που φιλοξένησε τους 4ους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (από 6-16 Φεβρουαρίου). Λίγους μήνες αργότερα διεξήχθησαν και οι θερινοί αγώνες στο Βερολίνο, αλλά αυτή ήταν η τελευταία χρονιά που θερινοί και χειμερινοί αγώνες έγιναν στην ίδια χώρα. Για πρώτη φορά εντάχθηκε στο ολυμπιακό πρόγραμμα το αλπικό σκι, όμως οι προπονητές όσων συμμετείχαν στους αγώνες απαγορεύτηκε να μπουν στο στάδιο, επειδή δήλωναν επαγγελματίες. Αυτή η κατάσταση υποχρέωσε τους Αυστριακούς και Ελβετούς αθλητές, που πολλοί από αυτούς αποτελούσαν την αφρόκρεμα του αθλήματος, να αρνηθούν την συμμετοχή τους στους αγώνες.
Οι αγώνες διοργανώθηκαν από το αθλητικό τμήμα του Γ’ Ράιχ, υπό την ηγεσία του Karl Ritter Von Halt που ήταν και ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής. Οι συμμετοχές των αθλητών και των αθλητριών υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 1928, φτάνοντας τις 646 (566 άνδρες, 80 γυναίκες) από 28 κράτη. Για πρώτη φορά στην ιστορία υπήρξε και ελληνική συμμετοχή, με τον Δημήτρη Νεγρεπόντη να αγωνίζεται στο αλπικό σκι, στην ελεύθερη κατάβαση, στο σλάλομ και στα 18χλμ του δρόμου αντοχής. Τα μετάλλια που απονεμήθηκαν στους συγκεκριμένους αγώνες ήταν τα μεγαλύτερα και πιο βαριά που έχουν υπάρξει ποτέ, με το καθένα να έχει διάμετρο 10 εκατοστά, πάχος 4 χιλιοστά και να ζυγίζει 324 γραμμάρια!

Ολυμπιακές στιγμές:

Στην τελετή έναρξης έδωσαν το παρόν ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ρούντολφ Ές. Το αλπικό σκι έκανε ντεμπούτο σε αυτούς τους αγώνες με το σύνθετο, που ήταν ένας συνδυασμός της ελεύθερης κατάβασης και του σλάλομ (τεχνική κατάβαση). Ο Νορβηγός Ivar Ballangrud κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, και έφτασε τα 4 συνολικά στην παγοδρομία ταχύτητας. Η Sonja Henie πήρε ένα ακόμα χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ, φτάνοντας τα τρία συνεχόμενα χρυσά στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Νορβηγία για τρίτη φορά σε 4 διοργανώσεις συγκέντρωσε την μεγαλύτερη συγκομιδή μεταλλίων, με 7 χρυσά, 5 ασημένια και 3 χάλκινα.

5. Ολυμπιακοί Αγώνες 1948, St. Moritz (Ελβετία)

Η ΔΟΕ επέλεξε για δεύτερη φορά το St Moritz, για να διοργανώσει τους πρώτους μεταπολεμικούς αγώνες (30/1 – 8/2/1948), τους «αγώνες της ανανέωσης» όπως ονομάστηκαν, αφού η Ελβετία είχε μείνει ανέγγιχτη από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο λόγω της ουδετερότητας. Συμμετείχαν αθλητές από 28 χώρες (592 άνδρες και 77 γυναίκες), κανείς από την Γερμανία και την Ιαπωνία, ενώ ο Φώτης Μαυροπίλης ήταν ο δεύτερος Έλληνας που εκπροσώπησε τα ελληνικά χρώματα σε αυτό το θεσμό και ο πρώτος που πήρε θέση κατάταξης (101ος στην ελεύθερη κατάβαση του αλπικού σκι).
Οι αγώνες στιγματίστηκαν από τις αντιπαραθέσεις και τις πολλές κλοπές που αναφέρθηκαν. Ανάμεσα σε άλλα, κλάπηκε και η Ολυμπιακή σημαία των Αγώνων του 1920 της Αμβέρσας και μόλις αντικαταστάθηκε, εξαφανίστηκε και η καινούργια. Ο λόγος για τον οποίο αυτοί οι αγώνες θεωρήθηκαν επιτυχημένοι, ήταν ο έντονος ανταγωνισμός, αφού εκπρόσωποι δέκα χωρών πήραν χρυσό μετάλλιο, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί μέχρι τότε. Πάνω από 800 δημοσιογράφοι προωθούσαν τα αποτελέσματα σε όλο τον κόσμο και περίπου 500 από αυτούς εργάστηκαν για την διοργάνωση. Στο St Moritz διαπιστώθηκε ότι οι ανάγκες της εποχής άλλαζαν, ότι η αύξηση της προβολής των αγώνων θα αποτελούσε μονόδρομο στη συνέχεια και ότι η τηλεόραση θα έμπαινε δυναμικά στους αγώνες. Η τεχνολογία της εποχής έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν το τηλέφωνο και οι τηλεγραφικές υπηρεσίες.

Ολυμπιακές στιγμές:

Ο Γάλλος Henri Oreiller κέρδισε και τα τρία μετάλλια στους άνδρες στο αλπικό σκι (χρυσά στην ελεύθερη κατάβαση και το σύνθετο, και χάλκινο στην τεχνική κατάβαση), ο πρώτος που πέτυχε κάτι τέτοιο. Στο bobsled η ομάδα των ΗΠΑ κατήγγειλε τις αρχές για σαμποτάζ στα έλκηθρα. Διαπιστώθηκε ότι είχαν πρόβλημα οι λάμες που εφάπτονταν με τον πάγο, όμως όλα διορθώθηκαν λίγο πριν την έναρξη των αγωνισμάτων. Για την ελκηθροδρομία σκέλετον ήταν η δεύτερη φορά που συμπεριλαμβανόταν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μετά το 1928 και εκεί ο Αμερικανός John Heaton πήρε το δεύτερο μετάλλιό του, 20 χρόνια μετά το πρώτο. Ο Ιταλός Nino Biddia πήρε το χρυσό, πετυχαίνοντας την 1η από τις 231 συνολικά νίκες της καριέρας του. Οι Ιταλοί τον τίμησαν στους αγώνες του Τορίνο το 2006 με μια στροφή στην πίστα που έφερε το όνομά του.
Στο καλλιτεχνικό πατινάζ η Barbara Ann Scott έγινε η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα αθλήτρια από τον Καναδά που έχει πάρει χρυσό μετάλλιο. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της, ένα αεροπλάνο πραγματοποίησε χαμηλή πτήση, αλλά ήταν τόσο συγκεντρωμένη που δεν έχασε τον ειρμό της. Στους άνδρες ο Dick Button έγινε ο πρώτος αθλητής που κατάφερε να κάνει διπλό άξελ, με αποτέλεσμα να πάρει και το χρυσό μετάλλιο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ίδιος αθλητής κατάφερε να κάνει τριπλό άξελ και έτσι πήρε ακόμα ένα χρυσό. Η καριέρα του συνεχίστηκε στην τηλεόραση από τη θέση του σχολιαστή στα κανάλια ABC και NBC.

6. Ολυμπιακοί Αγώνες 1952, Oslo (Νορβηγία)

Το Όσλο διοργάνωσε τους αγώνες του 1952 (14-25 Φεβρουαρίου) ως η πρώτη πρωτεύουσα κράτους που φιλοξένησε την μεγαλύτερη γιορτή των χειμερινών αθλημάτων. Σημειώθηκε αριθμός ρεκόρ ως προς τις συμμετοχές με 694 αθλητές (585 άνδρες 109 γυναίκες) από 30 χώρες που πήραν μέρος σε 22 αγωνίσματα. Η Ολυμπιακή φλόγα μεταφέρθηκε από 94 αθλητές που ήταν όλοι πάνω σε σκι. Την Ελλάδα εκπροσώπησαν ο Αλέξανδρος Βούξινος (72ος στην τεχνική κατάβαση), ο Άγγελος Λεμπέσης στην ελεύθερη κατάβαση και ο Αντώνιος Μιλιόρδος που έκλεψε την παράσταση με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Τερμάτισε στην ελεύθερη και στην τεχνική κατάβαση, όμως στο τεχνικό αγώνισμα έπεσε 18 φορές και πέρασε τη γραμμή του τερματισμού με την πλάτη! Επανήλθαν στους αγώνες η Δυτική Γερμανία και η Ιαπωνία.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Αμερικανίδα Andrea Mead Lawrence κατέκτησε το χρυσό στην τεχνική και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Έτσι έγινε ο πρώτος Αμερικανός, άνδρας ή γυναίκα, με δύο χρυσά στην ίδια Ολυμπιάδα. Στην παγοδρομία ταχύτητας ο Νορβηγός, Hjalmar Andrersen κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, στα 1.500 μέτρα, στα 5.000 μέτρα και στα 10.000 μέτρα.

7. Ολυμπιακοί Αγώνες 1956, Cortina d’Ampezzo (Ιταλία)

Οι αγώνες στην Cortina d’ Ampezzo έγιναν από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου και στο κάλεσμα της Ιταλικής ολυμπιακής επιτροπής ανταποκρίθηκαν 821 αθλητές (687 άνδρες και 134 γυναίκες) από 32 χώρες που πήραν μέρος σε 24 αγωνίσματα. Ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες με τηλεοπτική κάλυψη και χορηγούς στην ιστορία. Ήταν οι μοναδικοί Χειμερινοί που μπορούσε κανείς να επισκεφθεί όλες τις εγκαταστάσεις με τα πόδια, αφού βρίσκονταν συγκεντρωμένες σε πολύ μικρή απόσταση και η τελευταία φορά που το καλλιτεχνικό πατινάζ διεξήχθη σε ανοιχτό στάδιο. Στην τελετή έναρξης, τελευταίος λαμπαδηδρόμος ήταν ο Guido Caroli, ο οποίος είχε μπει στο στάδιο φορώντας παγοπέδιλα. Λίγο πριν φτάσει στο βωμό, το πέδιλό του μπλέχθηκε σε ένα καλώδιο, έπεσε και έσβησε η φλόγα. Η Σοβιετική Ένωση έκανε αισθητή τη συμμετοχή της, παίρνοντας στο ντεμπούτο της τα περισσότερα μετάλλια από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι αγώνες μεταδόθηκαν τηλεοπτικά σε 22 χώρες, ενώ οι αθλητές της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας συμμετείχαν με κοινή ομάδα, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι το 1964.

Ολυμπιακές στιγμές:

Στην ελκηθροδρομία bobsled η Ιταλία που δεν είχε κερδίσει ούτε ένα μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι τότε, κατάφερε να πάρει ένα χρυσό και δύο ασημένια. Στην παγοδρομία ταχύτητας οι αθλητές της Σοβιετικής Ένωσης κέρδισαν τα 7 από τα 12 μετάλλια του αγωνίσματος, σημείωσαν δύο παγκόσμια και ένα Ολυμπιακό ρεκόρ και είχαν τουλάχιστον έναν αθλητή σε κάθε απονομή. Ο Yevgeny Grishin ήταν ο κορυφαίος των Σοβιετικών με δύο χρυσά και δύο παγκόσμια ρεκόρ, ενώ ο Σουηδός Sigvard Ericsson κατέκτησε ένα χρυσό, ένα ασημένιο και σημείωσε ένα Ολυμπιακό ρεκόρ. Στο αλπικό σκι ο Αυστριακός, Toni Sailer κατάφερε να κερδίσει και τα τρία αγωνίσματα των αδρών με την Αυστρία να παίρνει τα εννέα από τα 18 μετάλλια. Στο Άλμα με σκι οι Φιλανδοί εισήγαγαν ένα νέο στιλ κατά τη διάρκεια της πτήσης, έχοντας τα χέρια δίπλα στον κορμό και όχι μπροστά από το κεφάλι. Έτσι οι Antti Hyvarinen και Aulis Kallakorpi έκαναν το 1-2 παίρνοντας χρυσό και ασημένιο.

8. Ολυμπιακοί Αγώνες 1960, Squaw Valley (ΗΠΑ)

Μετά από 28 χρόνια οι Αγώνες επανήλθαν στις ΗΠΑ και στο Squaw Valley της Καλιφόρνια. Συνολικά πήραν μέρος 665 αθλητές (521 άνδρες και 144 γυναίκες) από 30 χώρες σε 27 αγωνίσματα, που έγιναν από τις 18 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, χωρίς ελληνική συμμετοχή. Οι Αμερικάνοι μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα δημιούργησαν μια εντελώς διαφορετική πόλη, κατασκευάζοντας ξενοδοχεία, εστιατόρια, γέφυρες και όλες τις απαραίτητες αθλητικές εγκαταστάσεις για τους αγώνες. Ήταν μάλιστα οι πρώτοι αγώνες που είχαν Ολυμπιακό χωριό για την φιλοξενία των αθλητών.
Οι τελετές έναρξης και λήξης ήταν δημιούργημα του Walt Disney, χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ηλεκτρονικοί υπολογιστές (ο πρωτοποριακός IBM 305 RAMAC), ενώ η τηλεόραση βοήθησε ώστε να δουν οι κριτές αν οι αθλητές του αλπικού σκι είχαν περάσει σωστά όλες τις πόρτες πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Τα αγωνίσματα του ελκήθρου βγήκαν από το Ολυμπιακό πρόγραμμα για πρώτη και τελευταία φορά, αφού οι διοργανωτές θεώρησαν πολύ ακριβό το άθλημα.

Ολυμπιακές στιγμές:

O Σοβιετικός Yevgeny Grishin πήρε χρυσά στα 500 και 1500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας, ενώ στις γυναίκες η συμπατριώτισσά του Lidia Skoblikova πρόσθεσε ακόμα δύο χρυσά, στα 1500 και 3000 μέτρα. Ο Φιλανδός Veikko Hakulinen ήταν ο μοναδικός αθλητής που πήρε τρία χρυσά μετάλλια στο Squaw Valley. Μάλιστα στην σκυταλοδρομία, που αγωνίστηκε ως τελευταίος αθλητής για την ομάδα του, βρισκόταν πίσω από τον πρωτοπόρο γύρω στα 20 μέτρα και τελικά κέρδισε με διαφορά ενός μέτρου. Στο αλπικό σκι ο Γάλλος Jean Vuarnet κέρδισε την ελεύθερη κατάβαση και έγινε ο πρώτος που το κατάφερε με πέδιλα που είχαν μεταλλική λάμα. Στο δίαθλο που διεξήχθη για πρώτη φορά, ο Σουηδός Klas Lestander σημείωσε τον 15ο χρόνο, όμως κέρδισε τον αγώνα αφού ήταν απόλυτα εύστοχος στις 20 βολές.

9. Ολυμπιακοί Αγώνες 1964, Innsbruck (Αυστρία)

Η πόλη του Ίνσμπρουκ φιλοξένησε τους αγώνες του 1964, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τους χίλιους αθλητές (1091 συνολικά, 892 άνδρες και 199 γυναίκες) από 36 χώρες οι οποίοι αγωνίστηκαν σε 34 αγωνίσματα από τις 29 Ιανουαρίου μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου. Η ζέστη και η ελάχιστη χιονόπτωση, υποχρέωσαν τον Αυστριακό στρατό να μεταφέρει χιόνι και πάγο από την γύρω περιοχή, ώστε να διεξαχθούν τα αγωνίσματα. Ήταν η πρώτη φορά που το Luge μπήκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, όμως το άθλημα συγκέντρωσε πολύ μικρό θεατών, επειδή λίγο πριν την έναρξη των αγώνων είχε σκοτωθεί ο Βρετανός Kazimierz Kay-Skrzypesky. Για πρώτη φορά είχαμε επίσημη λαμπαδηδρομία, με την φλόγα να ταξιδεύει από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα και από εκεί αεροπορικώς στη Βιέννη και το Ίνσμπρουκ.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Ρωσίδα Lidia Skoblikova έγραψε ιστορία κερδίζοντας χρυσό σε τέσσερα αγωνίσματα στην παγοδρομία ταχύτητας και έτσι έφτασε τα 6 (ρεκόρ εποχής στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων). Ο Ιταλός οδηγός του bobsled, Eugenio Monti, τιμήθηκε με το μετάλλιο Pierre de Coubertin επειδή βοήθησε τους Βρετανούς Toni Nash και Robin Dixon να διορθώσουν το μηχανικό πρόβλημα που είχαν και να πάρουν στη συνέχεια το χρυσό μετάλλιο. Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Klavdiya Boyarskikh από την Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια.

10. Ολυμπιακοί Αγώνες 1968, Grenoble (Γαλλία)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Γκρενόμπλ ήταν οι πρώτοι που μεταδόθηκαν από την τηλεόραση με έγχρωμη εικόνα. Στη Γαλλική πόλη αγωνίστηκαν από τις 6 έως τις 18 Φεβρουαρίου 1158 αθλητές (947 άνδρες και 211 γυναίκες) από 37 χώρες σε 35 αγωνίσματα. Η πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων έφτασε τον αριθμό ρεκόρ των 2 εκατομμυρίων δολαρίων (έναντι 936.000 δολαρίων στο Ίνσμπρουκ). Οι αγώνες έγιναν σε διαφορετικές περιοχές γύρω από την πόλη, υποχρεώνοντας τους διοργανωτές να φτιάξουν τρία ολυμπιακά χωριά. Οι ίδιοι πάντως έλεγαν ότι αυτό έγινε για να αναδείξουν με τον καλύτερο τρόπο τις εγκαταστάσεις και τους αθλητές, με την βοήθεια της τηλεόρασης. Ήταν οι πρώτοι αγώνες που η Γερμανία αγωνίστηκε ως Ανατολική και Δυτική, αλλά και η πρώτη φορά που υπήρξαν έλεγχοι ντόπινγκ και φύλου στους αγωνιζόμενους. Επίσης ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί με μασκότ (τον Schuss, έναν στιλάτο σκιέρ).

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Νορβηγία μετά από αρκετό καιρό συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια, φτάνοντας τα 6 χρυσά, 6 ασημένια και 2 χάλκινα. Ο Γάλλος «γόης» Jean Claude Killy κέρδισε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία τα δύο χρυσά, όμως στο τρίτο αγώνισμα ο Αυστριακός Karl Schranz τον εμπόδισε και ο αγώνας επαναλήφθηκε. Το άθροισμα των χρόνων στις δύο προσπάθειες έδινε νικητή τον Αυστριακό, όμως με απόφαση των κριτών, ο Schranz ακυρώθηκε με αποτέλεσμα η νίκη και το τρίτο χρυσό να καταλήξουν στον Killy. Στην ελκηθροδρομία Λούτζ η γυναικεία ομάδα της Ανατολικής Γερμανίας πήρε χρυσό, ασημένιο και μια τέταρτη θέση, όμως αποδείχτηκε ότι πριν τον αγώνα είχε ζεστάνει τις μεταλλικές λάμες και έτσι ακυρώθηκε.

11. Ολυμπιακοί Αγώνες 1972, Sapporo (Ιαπωνία)

Το 1972 οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Σαπόρο της Ιαπωνίας (για πρώτη φορά εκτός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής) από τις 3 έως τις 13 Φεβρουαρίου. Πήραν μέρος 1006 αθλητές (801 άνδρες και 205 γυναίκες) από 35 χώρες, σε 35 αγωνίσματα. Ο πρόεδρος της Ολυμπιακής επιτροπής, Avery Brundage, απείλησε ένα μεγάλο αριθμό αθλητών του αλπικού σκι, επειδή πήραν μέρος σε κάμπ προετοιμασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Brundage πίστευε ότι οι συγκεκριμένοι αθλητές είχαν οικονομικές απολαβές (50.000 δολάρια το χρόνο) από εταιρία αθλητικού εξοπλισμού και ότι πλέον δεν ήταν ερασιτέχνες, αλλά επαγγελματίες. Τελικά δεν συμμετείχε γι αυτό το λόγο ο Αυστριακός σκιέρ, Karl Schranz. Επίσης οι Καναδοί δεν κατέβασαν ομάδα στο χόκεϊ επί πάγου στους αγώνες του 1972 και του 1976, διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό αθλητών από τα επαγγελματικά πρωταθλήματα. Ήταν οι τελευταίοι αγώνες στους οποίους οι αθλητές χρησιμοποίησαν εξ’ ολοκλήρου ξύλινα πέδιλα, αφού στην συνέχεια τα υλικά ήταν συνθετικά.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Ιαπωνία, που μέχρι τότε δεν είχε κερδίσει ποτέ μετάλλιο, κατόρθωσε να ανεβάσει τρεις αθλητές στο βάθρο του άλματος με σκι στον μικρό λόφο. Ο Yukio Kasaya ήταν ο νικητής, με δεύτερο τον Akitsugu Konno και τρίτο τον Seiji Aochi. Στο σκι ανωμάλου δρόμου γυναικών η Galina Kulakova από την Σοβιετική Ένωση κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα. Στο αλπικό σκι η άγνωστη Marie-Theres Nadig κέρδισε χρυσό στην ελεύθερη κατάβαση και την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Στο δίαθλο, ο Magnar Solberg έγινε ο πρώτος αθλητής του αγωνίσματος που κέρδισε χρυσό σε δύο συνεχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες (ατομική χρονομέτρηση σε Γκρενόμπλ και Σαπόρο). Η Ισπανία κατέκτησε το πρώτο και μοναδικό της χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες με τον Francisco Fernandez Ochoa στο σλάλομ του αλπικού σκι.

12. Ολυμπιακοί Αγώνες 1976, Innsbruck (Αυστρία)

Οι 12οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες δόθηκαν από την Ολυμπιακή επιτροπή στο Denver των ΗΠΑ, όμως μετά από δημοψήφισμα οι κάτοικοι του Κολοράντο αποφάσισαν να μην χρηματοδοτηθούν οι αγώνες από την πολιτεία. Το Ίνσμπρουκ είχε όλες τις υποδομές και την εμπειρία από τους αγώνες του 1964 και έτσι επιλέχθηκε το 1973 για να φιλοξενήσει τους Αγώνες τρία χρόνια αργότερα. Άναψαν δύο Ολυμπιακές φλόγες, αφού ήταν η δεύτερη φορά που η πόλη φιλοξενούσε Αγώνες, ενώ εφαρμόστηκαν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας μετά τον «μαύρο Σεπτέμβρη» του 1972 (Ολυμπιακοί Αγώνες του Μονάχου). Συμμετείχαν 1123 αθλητές (892 άνδρες και 231 γυναίκες) από 37 χώρες που πήραν μέρος σε 37 αγωνίσματα (4 έως 15 Φεβρουαρίου).

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τα περισσότερα μετάλλια με 13 χρυσά, 6 ασημένια και 8 χάλκινα. Για πρώτη φορά τα αγωνίσματα των ελκηθροδρομιών έγιναν σε κοινή πίστα, στο γειτονικό Igls. Η Αμερικανίδα Dorothy Hamill που έγινε αμέσως γνωστή από την χαρακτηριστική της κόμη, κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Στους άνδρες, ο Αμερικανός Terry Kubicka επιχείρησε για πρώτη φορά backflip. Η Σοβιετική ένωση κέρδισε για τέταρτη φορά το χρυσό στο χόκεϊ επί πάγου εκμεταλλευόμενη και την απουσία του Καναδά για δεύτερη Ολυμπιάδα.

13. Ολυμπιακοί Αγώνες 1980, Lake Placid (ΗΠΑ)

Οι 13οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο ίδιο μέρος που είχαν διεξαχθεί και το 1932, στο Lake Placid της Νέας Υόρκης, στις ΗΠΑ. Συμμετείχαν 1072 αθλητές (840 άνδρες και 272 γυναίκες) από 37 χώρες που πήραν μέρος σε 38 αγωνίσματα (14 έως τις 23 Φεβρουαρίου). Πρωταγωνίστησαν τα κυκλοφοριακά προβλήματα, με τους χιλιάδες θεατές να περιμένουν ώρες στην ουρά στο παγωμένο Lake Placid. Επίσης δημιουργήθηκε χάος με τα εισιτήρια, αφού για να μπορέσει κανείς να πάρει το πολυπόθητο χαρτάκι έπρεπε ήδη να ήταν κάτοχος. Τα εκδοτήρια είχαν τοποθετηθεί σε χώρους που για να φτάσεις εκεί, έπρεπε να είχες ακυρώσει κάποιο άλλο εισιτήριο νωρίτερα. Στο Lake Placid ακόμα πωλούνται σε τουριστικά καταστήματα τα εισιτήρια των αγώνων, ως σουβενίρ.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Ανατολική Γερμανία συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια (23), όμως είχε λιγότερα χρυσά από τη Σοβιετική Ένωση (9 έναντι 10). Ήταν οι πρώτοι αγώνες που οι διοργανωτές χρησιμοποίησαν τεχνητό χιόνι. Η ομάδα χόκεϊ επί πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αυτή που έγραψε ιστορία στους αγώνες του Lake Placid. Στις φάσεις των μεταλλίων κέρδισε την κάτοχο του χρυσού επί 16 χρόνια, Ρωσία με 4-3 και στον τελευταίο αγώνα την Φιλανδία παίρνοντας το χρυσό μετάλλιο. Αυτό ονομάστηκε από τους δημοσιογράφους ως το «θαύμα στον πάγο», αποτέλεσε σημείο αναφοράς του «ψυχρού πολέμου» για πολλά χρόνια και ήταν η αιτία για να γυριστεί η ταινία «Miracle» το 2004.
Στο αλπικό σκι ο θρύλος Ingemar Stenmark κέρδισε χρυσό στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και την τεχνική κατάβαση. Η Hanni Wenzel κέρδισε τα ίδια αγωνίσματα στις γυναίκες, χρίζοντας το Λίχτενσταϊν ως το μικρότερο κράτος που αθλητής του έχει κατακτήσει χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο. Ο Αμερικανός Eric Heiden πήρε πέντε χρυσά στην παγοδρομία ταχύτητας (500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m και 10.000m) και έγινε ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία με πέντε χρυσά μετάλλια σε ατομικά αγωνίσματα μιας διοργάνωσης Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

14. Ολυμπιακοί Αγώνες 1984, Sarajevo (Γιουγκοσλαβία)

Στους πρώτους αγώνες επί προεδρίας Juan Antonio Samaranch, το Σαράγεβο επιλέχθηκε για την διοργάνωση του 1984. Συμμετείχαν 1272 αθλητές (998 αθλητές και 274 αθλήτριες) από 49 χώρες που πήραν μέρος σε 49 αγωνίσματα (7 έως τις 19 Φεβρουαρίου). Η Γιουγκοσλαβία, πολύ καλή στον οργανωτικό τομέα, κέρδισε το πρώτο της μετάλλιο με τον Jure Franco (ασημένιο στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση). Από ελληνικής πλευράς για πρώτη φορά συμμετείχαν 6 αθλητές. Ο Σενεγαλέζος Lamine Gueye έγινε ο πρώτος έγχρωμος αφρικανός που συμμετείχε σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Σήμερα ο Gueye είναι πρόεδρος της ομοσπονδίας χιονοδρομίας στη χώρα του.

Ολυμπιακές στιγμές:

Οι δίδυμοι Αμερικάνοι Phil και Steve Mahre κατέλαβαν την πρώτη και δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση των ανδρών (με διαφορά 21 εκατοστά του δευτερολέπτου ο ένας από τον άλλο). Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Marja Liisa Hamalainen από τη Φινλανδία κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα. Στην παγοδρομία ταχύτητας οι Gaetan Boucher και Karin Enke πήραν από δύο χρυσά μετάλλια, ενώ η ανατολική Γερμανία κέρδισε τα 9 από τα 12 μετάλλια του αθλήματος. Στο ελεύθερο πρόγραμμα του καλλιτεχνικού πατινάζ στα ζευγάρια, οι Jayne Torvill και Christofer Dean από τη Βρετανία, χορεύοντας το Bolero του Ravel, πήραν την απόλυτη βαθμολογία στο τεχνικό κομμάτι και φυσικά κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο.

15. Ολυμπιακοί Αγώνες 1988, Calgary (Καναδάς)

Η καναδική πόλη του Κάλγκαρι διοργάνωσε τους 15ους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (13 έως τις 28 Φεβρουαρίου). Συνολικά πήραν μέρος 1423 αθλητές (1122 άνδρες και 301 γυναίκες) από 57 χώρες σε 46 αγωνίσματα. Προστέθηκαν νέα αγωνίσματα στο άλμα με σκι και στην παγοδρομία ταχύτητας (για πρώτη φορά έγινε σε κλειστό στάδιο), ενώ κάποια ακόμα όπως το κέρλινγκ, η μικρή πίστα στον πάγο και το freestyle σκι μπήκαν ως δοκιμαστικά αθλήματα. Για πρώτη φορά συμμετείχε Ελληνίδα σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, η 16χρονη Θωμαή Λεφούση (25η στον αγώνα τεχνικής κατάβασης), ενώ έκανε την πρώτη του εμφάνιση και ο Θανάσης Τσακίρης, σημαιοφόρος της ελληνικής αποστολής στο Βανκούβερ το 2010 (72ος στα 15 χιλιόμετρα και 76ος στα 30 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου).
Δύο χώρες (στην τελευταία τους συμμετοχή σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς) μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στη συλλογή μεταλλίων, η Σοβιετική Ένωση και η Ανατολική Γερμανία. Ο Καναδάς έγινε η δεύτερη διοργανώτρια χώρα (μαζί με την Γιουγκοσλαβία το 1984) που δεν κατόρθωσε να κατακτήσει χρυσό μετάλλιο στην «έδρα» της. Στην περιοχή κατά διαστήματα φυσούσε ο δυνατός άνεμος «Σινούκ», επιβάλλοντας την επανάληψη μερικών αγώνων στις ελκηθροδρομίες επειδή έμπαινε άμμος στην πίστα. Επίσης ήταν η αιτία για να πέσει ένας αθλητής του άλματος με σκι πάνω στη βάση που στεκόταν η τηλεοπτική κάμερα.

Ολυμπιακές στιγμές:

Η Ολλανδέζα αθλήτρια της παγοδρομίας ταχύτητας, Yvonne Van Gennip, κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια και σημείωσε δύο παγκόσμια ρεκόρ. Ο Φιλανδός Matti Nykanen κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα στο άλμα με σκι. Η αθλήτρια της Ανατολικής Γερμανίας, Christa Rothenburger, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 1.000 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας και 7 μήνες αργότερα κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στην ποδηλασία πίστας των Θερινών Αγώνων της Σεούλ. Έτσι έγινε η πρώτη αθλήτρια με μετάλλια σε χειμερινούς και θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Η μεγαλύτερη ατραξιόν των Αγώνων ήταν η εθνική ομάδα της Τζαμάικα στην ελκηθροδρομία bobsled, η οποία αν και δεν είχε καμία πιθανότητα διάκρισης, επισκίασε με την αγωνιστικότητά της τους πραγματικούς νικητές και αποθεώθηκε από δημοσιογράφους και θεατές. Οι Τζαμαϊκανοί απέδειξαν ότι η συμμετοχή είναι πιο σημαντική από τη νίκη και έγιναν η αιτία για να γυριστεί η ταινία της Disney «Cool Runnings».

16. Ολυμπιακοί Αγώνες 1992, Albertville (Γαλλία)

Οι 16οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν οι τελευταίοι που έγιναν την ίδια χρονιά με τους θερινούς και οι πρώτοι μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Διεξήχθησαν στην περιοχή της Σαβοΐας, στις Γαλλικές Άλπεις, στην πόλη του Άλμπερτιβιλ (8 έως 23 Φεβρουαρίου). Συμμετείχαν 1801 αθλητές (1313 άνδρες και 488 γυναίκες) από 64 χώρες σε 57 αγωνίσματα. Η Γερμανία συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια με 10 χρυσά, 10 ασημένια και 6 χάλκινα. Το μόγκουλς, η μικρή πίστα στον πάγο και το δίαθλο των γυναικών μπήκαν για πρώτη φορά στο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Συμμετείχαν 8 Έλληνες, οι περισσότεροι στο σκι ανωμάλου δρόμου.

Ολυμπιακές στιγμές:

Ο 16χρονος Φιλανδός Toni Nieminen έγραψε ιστορία όντας ο νεότερος σε ηλικία Ολυμπιονίκης, με τα δύο χρυσά και το ένα χάλκινο που κατέκτησε στο άλμα με σκι. Η Νεοζηλανδή σκιέρ Annelise Coberger έγινε η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε μετάλλιο από το νότιο ημισφαίριο, παίρνοντας τη δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση γυναικών του αλπικού σκι. Στο σκι ανωμάλου δρόμου οι Νορβηγοί κέρδισαν όλα τα αγωνίσματα των ανδρών με τους Bjorn Daehlie και Vegard Ulvang να κατακτούν από τρία ο καθένας. Στο αλπικό σκι ο Ιταλός Alberto Tomba κέρδισε την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση για δεύτερη συνεχόμενη φορά. Οι Kristi Yamaguchi (ΗΠΑ) και Midori Ito (Ιαπωνία) έγιναν οι πρώτοι Ασιάτες που κέρδισαν ολυμπιακό μετάλλιο (αμφότεροι στο καλλιτεχνικό πατινάζ).

17. Ολυμπιακοί Αγώνες 1994, Lillehammer (Νορβηγία)

Η απόφαση της ΔΟΕ το 1986, ώστε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες να διεξάγονται στο μέσο της θερινής Ολυμπιάδας, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1994 στο Λιλεχάμερ της Νορβηγίας. Οι αγώνες έγιναν από τις 12 μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου και πήραν μέρος 1737 αθλητές (1215 άνδρες και 522 γυναίκες) σε 61 αγωνίσματα. Την ημέρα της τελετής έναρξης ληστές έκλεψαν τον πασίγνωστο πίνακα του Edvard Munch, «The Scream», από το εθνικό μουσείο του Όσλο. Οι πωλήσεις εισιτηρίων έφτασαν τον αριθμό ρεκόρ του 1.21 εκατομμυρίου. Αξιοσημείωτη υπήρξε και η παρέμβαση του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBS στην κατασκευή των δύο λόφων του άλματος με σκι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν μερικά μέτρα βορειότερα για να υπάρξουν καλύτερα πλάνα. Στην τελετή λήξης ηχηρό ήταν το μήνυμα του Juan Antonio Samaranch σε όλο τον κόσμο: «Σταματήστε τον πόλεμο, σταματήστε να σκοτώνετε. Κατεβάστε τα όπλα», εξ’ αιτίας του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.

Ολυμπιακές στιγμές:

Το καλλιτεχνικό πατινάζ συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη προσοχή, κυρίως μετά τον τραυματισμό της Αμερικανίδας Nancy Kerrigan από τον πρώην άντρα της κύριας αντιπάλου της, Tonya Harding. Τελικά και οι δύο αθλήτριες αγωνίστηκαν, όμως καμία από αυτές δεν πήρε τον χρυσό μετάλλιο (2η η Kerrigan και 8η η Harding), αφού νίκησε η Ουκρανή Oksana Baiul (πρώτο χρυσό για τη χώρα της). Ο Νορβηγός αθλητής της παγοδρομίας ταχύτητας, Johann Olav Koss, κέρδισε τρία χρυσά σημειώνοντας ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ. Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Ιταλίδα Manuela Di Centa κέρδισε μετάλλια και στα πέντε αγωνίσματα. Η ιταλική ομάδα στην σκυταλοδρομία 4x10 χιλιομέτρων των ανδρών κατάφερε μπροστά στο πολυάριθμο Νορβηγικό κοινό να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και την Νορβηγική ομάδα που ήταν το φαβορί. Δώδεκα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο, οι συγκεκριμένοι αθλητές (Maurilio de Zolt, Marco Albarello, Giorgio Vanzetta και Silvio Fauner) ήταν μεταξύ των τελευταίων λαμπαδηδρόμων, πριν την Stefania Belmondo. Επίσης η Kim Yoon Mi έγινε η νεότερη αθλήτρια που κερδίζει χρυσό μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, ως μέρος της ομάδας της Νότιας Κορέας στην σκυταλοδρομία (μόλις 13 ετών και 2 μηνών).

18. Ολυμπιακοί Αγώνες 1998, Nagano (Ιαπωνία)

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεψαν μετά από 26 χρόνια στην Ιαπωνία και διεξήχθησαν από τις 7 μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου στην πόλη του Nagano. Ήταν οι πρώτοι που ξεπέρασαν τους 2.000 συμμετέχοντες (σύνολο 2176 αθλητές από 72 χώρες, 1389 άνδρες και 787 γυναίκες σε 72 αγωνίσματα). Το curling και το snowboard έκαναν την εμφάνισή τους στο επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Οι αγώνες του Nagano ήταν οι πρώτοι στους οποίους έγινε δεκτή η συμμετοχή επαγγελματιών αθλητών στο χόκεϊ επί πάγου και έτσι ο Καναδάς και οι ΗΠΑ αγωνίστηκαν με πολλούς παίκτες από το NHL. Μπορεί να θεωρούνταν φαβορί, όμως καμία από τις δύο χώρες δεν πήρε το χρυσό μετάλλιο, αφού οι Τσέχοι αποδείχτηκαν ισχυρότεροι.

Ολυμπιακές στιγμές:

Ο Νορβηγός Bjorn Daelie πήρε ακόμα τρία χρυσά, φτάνοντας τα 8 (και 12 συνολικά) και ανέβηκε στην πρώτη θέση της λίστας των χρυσών Ολυμπιακών μεταλλίων στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Μάλιστα ήταν χαρακτηριστική η κίνησή του στα 10 χιλιόμετρα κλασσικής τεχνικής, όταν περίμενε γύρω στα 20 λεπτά για να τερματίσει και ο τελευταίος αθλητής, ο Κενυάτης Philip Boit, τον οποίο και αγκάλιασε, δείχνοντας το σπάνιο ήθος του. Άλλη σημαντική στιγμή ήταν αυτή του Αυστριακού Hermann Maier, ο οποίος λίγες μόνο μέρες μετά την άσχημη πτώση που είχε, επέστρεψε κερδίζοντας χρυσά στην υπεργιγαντιαία κατάβαση και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση.
Επαναστατικό θεωρήθηκε το νέο πέδιλο της παγοδρομίας ταχύτητας, Clap Skate, με το οποίο σημειώθηκαν απίστευτα παγκόσμια ρεκόρ. Η 15χρονη Tara Lipinski στο καλλιτεχνικό πατινάζ κέρδισε οριακά την Michelle Kwan και χρίστηκε η νεότερη Ολυμπιονίκης σε ατομικό αγώνισμα. Στο snowboard, ο Καναδός Ross Rebagliati κέρδισε το χρυσό, στη συνέχεια ακυρώθηκε λόγω χρήσης μαριχουάνας και τελικά του επιστράφηκε ξανά το μετάλλιο, αφού η μαριχουάνα δεν βρισκόταν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών της ΔΟΕ.

19. Ολυμπιακοί Αγώνες 2002, Salt Lake City (ΗΠΑ)

Οι 19οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Salt Lake City (για τέταρτη φορά στις ΗΠΑ) και πήραν μέρος 2399 αθλητές (1513 άνδρες και 886 γυναίκες) από 79 χώρες σε 78 αγωνίσματα (8 έως 24 Φεβρουαρίου). Μετά από πολλά χρόνια επέστρεψε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα η ελκηθροδρομία skeleton (ήταν στους αγώνες του 1948), όπως και το bobsled γυναικών. Για πρώτη φορά διεξήχθησαν τα αγωνίσματα του snowboard, του moguls και του aerials. Επίσης ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες του Jacques Rogge. Στην τελετή έναρξης υπήρξαν δύο σημαίες, η μια από το «σημείο μηδέν» των δίδυμων πύργων μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου και η άλλη από το διαστημικό λεωφορείο Challenger.

Ολυμπιακές στιγμές:

Ο Γερμανός Georg Hackl πήρε το χάλκινο μετάλλιο στην ελκηθροδρομία Λούτζ και έγινε ο πρώτος αθλητής που παίρνει μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα σε πέντε διαφορετικούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο χόκεϊ επί πάγου ο Καναδάς κέρδισε το χρυσό μετάλλιο σε άνδρες και γυναίκες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ της Ρωσίας, του Καναδά και των κριτών, με αποτέλεσμα να απονεμηθούν στα ζευγάρια δύο χρυσά μετάλλια, λόγω διαφωνίας των κριτών. Ο Αυστραλός Steven Bradbury έγινε ο πρώτος αθλητής του νοτίου ημισφαιρίου που κέρδισε χρυσό μετάλλιο, αφού στα ημιτελικά και τον τελικό οι αντίπαλοί του έπεσαν και έτσι πήρε χωρίς ουσιαστική αντίσταση τη νίκη. Ο Νορβηγός διαθλητής Ole Einar Bjoerndalen κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και στα τέσσερα αγωνίσματα, στο βορινό σύνθετο ο Φιλανδός Sampa Lajunen κατέκτησε τρία χρυσά, ο Ελβετός Simon Ammann έκανε το δύο στα δύο στο άλμα με σκι και η Κροάτισα Janica Kostelic πήρε τρία χρυσά και ένα ασημένιο στα αγωνίσματα του αλπικού σκι (ήταν και τα πρώτα μετάλλια για την Κροατία).

20. Ολυμπιακοί Αγώνες 2006, Torino (Ιταλία)

Στην Ιταλία έγιναν για δεύτερη φορά Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (μετά την Cortina d’ Ampezzo, 1956) το 2006 στο Τορίνο, από τις 10 έως τις 26 Φεβρουαρίου. Συμμετείχαν 2508 αθλητές (1548 άνδρες και 960 γυναίκες) από 80 εθνικότητες σε 84 αγωνίσματα. Για πρώτη φορά διεξήχθησαν η μαζική εκκίνηση στο δίαθλο, το ομαδικό σπριντ στο σκι ανωμάλου δρόμου και η ομαδική καταδίωξη στην παγοδρομία ταχύτητας. Τα αγωνίσματα των 50 και 30 χιλιομέτρων ανδρών και γυναικών αντίστοιχα κλασσικής τεχνικής στο σκι ανωμάλου δρόμου αντικαταστήθηκαν από αυτά της ελεύθερης τεχνικής στις ίδιες αποστάσεις.

Ολυμπιακές στιγμές:

Στο σκι ανωμάλου δρόμου, όταν έσπασε το μπατόν της Καναδέζας Sarah Renner, ο προπονητής της Νορβηγικής ομάδας, Bjornar Hakensmoen, της έδωσε ένα εφεδρικό. Τελικά η ομάδα του Καναδά ήρθε δεύτερη και η Νορβηγία έμεινε οριακά έξω από τα μετάλλια, στην τέταρτη θέση. Ο 39χρονος Καναδός αθλητής της ελκηθροδρομίας σκέλετον, Duff Gibson, έγινε ο γηραιότερος αθλητής που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ ο Ρώσος Evgeni Plushenko σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ στην βαθμολογία των ανδρών συγκεντρώνοντας 90,66 βαθμούς.
Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν τα 10 χιλιόμετρα σκυταλοδρομίας των ανδρών με τους Νορβηγούς να θέλουν εκδίκηση για την ήττα τους πριν 12 χρόνια μέσα στη χώρα τους (Lillehammer 1994) από τους Ιταλούς. Τελικά οι Ιταλοί στέφθηκαν και πάλι νικητές (για 5η συνεχόμενη φορά). Στην τεχνική κατάβαση των ανδρών στο snowboard, ο Ελβετός Philipp Schoch υπερασπίστηκε τον τίτλο του κερδίζοντας στον τελικό τον αδερφό του, Simon. Τέλος, στην τελετή λήξης η Manuella Di Centa που στο παρελθόν έχει κερδίσει 7 χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, απένειμε το χρυσό στον ίδιο της τον αδερφό, αφού ο Giorgio Di Centa στέφθηκε νικητής στα 50 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου.

21. Ολυμπιακοί Αγώνες 2010, Vancouver (Καναδάς)

Στον Καναδά έγιναν για δεύτερη φορά Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (μετά το Κάλγκαρι το 1988) το 2010 στο Βανκούβερ από τις 12 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου. Συμμετείχαν 2566 αθλητές (1522 άντρες και 1044 γυναίκες) από 82 κράτη σε 86 αθλήματα, όλα αριθμοί ρεκόρ. Η τελετή έναρξης διεξήχθη σε κλειστό στάδιο, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Καναδοί κέρδισαν για πρώτη φορά χρυσό μετάλλιο σε επίσημο αγώνισμα στην έδρα τους, αφού δεν το είχαν καταφέρει ούτε στο Κάλγκαρι, αλλά ούτε και στους θερινούς του Μόντρεαλ το 1976. Τέλος, οι Καναδοί έγιναν οι πρώτοι οικοδεσπότες μετά τους Νορβηγούς το 1952 που ολοκλήρωσαν τη διοργάνωση στην πρώτη θέση των μεταλλίων (14 χρυσά, 7 ασημένια και 5 χάλκινα). Στην ελληνική αποστολή συμμετείχαν ο Θανάσης Τσακίρης και η κόρη του, Παναγιώτα, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά στην ιστορία των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων!

Ολυμπιακές στιγμές:

Οι Αγώνες σημαδεύτηκαν από τον τραγικό θάνατο του Γεωργιανού Νόνταρ Κουμαριτασβίλι, αθλητή του λουτζ, στη διάρκεια της προπόνησης την ημέρα της τελετής έναρξης. Οι ΗΠΑ κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο στην ελκηθροδρομία μπόμπσλεντ μετά από 62 χρόνια! Η Αμερικανίδα Λίντσεϊ Βον τραυματίστηκε λίγες μέρες πριν τους αγώνες, όμως τελικά κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στην κατάβαση, ξεσπώντας σε λυγμούς στη διάρκεια της απονομής. Ο επίσης Αμερικανός Shaun White πήρε το δεύτερο συνεχόμενο χρυσό στο halfpipe. Είχε εξασφαλίσει την πρωτιά από την πρώτη του προσπάθεια, αλλά εκτέλεσε το σήμα-κατατεθέν του στη δεύτερη, το περίφημο Double McTwist 1260 για να ικανοποιήσει το κοινό.
Πολλή γκρίνια είχαμε στον τελικό του ατομικού ανδρών στο καλλιτεχνικό πατινάζ με τους κριτές να δίνουν τη νίκη στον Αμερικανό Evan Lysacek και τον Ρώσο σούπερ σταρ του αθλήματος, Εβγκένι Πλιούσενκο να δείχνει τη δυσαρέσκειά του για τη βαθμολογία, αλλά να περιορίζεται τελικά στη δεύτερη θέση. Η κορυφαία πάντως στιγμή των αγώνων ήρθε την τελευταία μέρα, στον τελευταίο τελικό, αυτόν του χόκεϊ επί πάγου των ανδρών, με τον Καναδά να κερδίζει στην παράταση 3-2 τις ΗΠΑ. Η νίκη αυτή στο εθνικό σπορ των διοργανωτών, εκτός του ότι επετεύχθη απέναντι στον «αιώνιο» αντίπαλό τους, έδωσε και το 14ο χρυσό μετάλλιο στους Καναδούς, οι οποίοι έσπασαν έτσι το ρεκόρ των 13 χρυσών μεταλλίων που μοιράζονταν οι Σοβιετικοί (1976) και οι Νορβηγοί (2002).
 sport24.