Οι ερευνητές δημιούργησαν το πρώτο τεστ πρώιμης διάγνωσης της νευροεκφυλιστικής νόσου, δίνοντας νέες προοπτικές στην αντιμετώπιση της μάστιγας που πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο.
Ο αναπληρωτής καθηγητής ....
Πληροφορικής Παναγιώτη Βλάμος, ο διδάκτορας Βιοπληροφορικής Θάνος Αλεξίου και άλλοι επτά ερευνητές από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό κατέφεραν να δημιουργήσουν το πρώτο σε όλο τον κόσμο εργαλείο για την πρώιμη διάγνωση της θανατηφόρου ασθένειας. Κάνοντας μερικές απλές εξετάσεις, ο καθένας θα μπορεί να μάθει αν θα νοσήσει ή όχι από Αλτσχάιμερ και να αναζητήσει ιατρική βοήθεια. Το κυριότερο είναι ότι το τεστ δίνει τη δυνατότητα διάγνωσης αρκετά χρόνια πριν εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα.
Οπως εξηγεί στην «Espresso» ο κ. Βλάμος, το εργαλείο πρώιμης διάγνωσης και πρόληψης των δυσλειτουργιών της νόσου Αλτσχάιμερ αποτελεί την εφαρμογή της πολυετούς έρευνας που πραγματοποίησε η ίδια ερευνητική ομάδα σε σχέση με τα μιτοχόνδρια των κυττάρων που αποτελούν το «κλειδί» για την κατανόηση της ασθένειας:
«Εξετάσαμε πώς γίνονται οι διεργασίες στη λειτουργία των μιτοχονδρίων. Από κει και πέρα, αφού είδαμε πώς γίνονται οι ομαλές λειτουργίες, είδαμε και πού οφείλονται οι δυσλειτουργίες. Οι δυσλειτουργίες μας οδήγησαν να γνωρίσουμε εξαρχής τον μηχανισμό της νόσου Αλτσχάιμερ. Πλέον βάλαμε όλους αυτούς τους δείκτες κάτω. Αν κάποιος μετρήσει όλους τους δείκτες που είναι μέσα στο πρωτόκολλο, τότε μπορεί να διαγνώσει νωρίς τη νόσο Αλτσχάιμερ».
Στην πράξη, το τεστ για την πρώιμη διάγνωση της νόσου σημαίνει ότι ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβληθεί σε ορισμένες ατομικές εξετάσειις (πχ. αιματολογικές) και να μάθει αν θα νοσήσει από Αλτσχάιμερ, πολύ πριν παρουσιάσει οποιοδήποτε σύμπτωμα.
«Αν κάποιος έχει έναν πατέρα που πέθανε από Αλτσχάιμερ, αναρωτιέται "μήπως θα νοσήσω και εγώ;" Με βάση αυτό το πρωτόκολλο, θα μπορεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα να κάνει ένα τεστ και να βλέπει αν οι δείκτες του τον οδηγούν προς αυτό ή όχι, και να κοιτάξει αν υπάρχει κάποιος τρόπος αναστολής του» αναφέρει ο κ. Βλάμος. Μάλιστα, όπως σημειώνει ο καθηγητής, το ποσοστό επιτυχίας του τεστ, σε ό,τι αφορά την πιθανότητα να νοσήσει κάποιος, φτάνει το 100%.
Ομως η ερευνητική δραστηριότητα της ομάδας δεν περιορίζεται στο Αλτσχάιμερ. «Είμαστε πολύ κοντά και για την ασθένεια του Πάρκινσον» δηλώνει στην «Espresso» ο κ. Βλάμος, τονίζοντας ότι πολύ σύντομα θα υπάρχουν καλά νέα και για την πρώιμη διάγνωση και αυτής της νευροεκφυλιστικής νόσου.
Πώς όμως οι επιστήμονες της Πληροφορικής και της Βιοπληροφορικής δημιουργούν διαγνωστικά εργαλεία για νευρολογικές διαταραχές; Η απάντηση βρίσκεται στη μελέτη που δημοσίευσε πέρυσι η ίδια ερευνητική ομάδα και η οποία αποτελεί ουσιαστικά τη βάση του διαγνωστικού τεστ.
Χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα και προσομοιώσεις σε υπολογιστή, οι επιστήμονες κατάφεραν ύστερα από έξι χρόνια ερευνών να αποκωδικοποιήσουν το μηχανισμό γένεσης των νευροεκφυλιστικών ασθενειών (Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, Χάντιγκτον). Οπως διαπίστωσαν, στη βάση των ασθενειών αυτών βρίσκονται οι δυσλειτουργίες των μιτοχονδρίων των κυττάρων, που με τη σειρά τους οφείλονται σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται «ηλεκτρική θρόμβωση».
Η ανακοίνωση της ανακάλυψης αυτής προκάλεσε αίσθηση σε όλο τον κόσμο, διότι άνοιξε τον δρόμο αφενός στην έγκαιρη διάγνωση των νευρολογικών διαταραχών και αφετέρου σε κλινικές που μπορούν να οδηγήσουν στη θεραπείας τους.
Το εργαλείο, λοιπόν, για την έγκαιρη διάγνωση του Αλτσχάιμερ φαίνεται ότι υπάρχει. Εκείνο που απομένει είναι η εφαρμογή του στην πράξη. «Το πρωτόκολλο πρέπει να υιοθετηθεί ή από το κράτος ή από κάποια φαρμακευτική εταιρεία για να βγει. Εμείς τελειώνουμε εδώ» τονίζει ο κ. Βλάμος, που δεν κρύβει την απογοήτευσή του για την αντιμετώπιση που έχουν η ερευνητική ομάδα και τα αποτελέσματα της δουλειάς της από την πολιτεία.
Οπως αναφέρει, όλοι οι ερευνητές εργάζονται χωρίς να έχουν λάβει καμία χρηματοδότηση από καμία πλευρά. Η μόνη βοήθεια που έχουν λάβει έως τώρα είναι καθαρά επιστημονική και αφορά τη χορήγηση κλινικών δεδομένων σε σχέση με τη νόσο από άλλους ερευνητές. Εκείνο που θα έδινε νέα ώθηση στην έρευνα θα ήταν η δημιουργία ενός εξειδικευμένου εργαστηρίου τονίζει από την πλευρά του το βασικό μέλος της ερευνητικής ομάδας, ο κ. Θάνος Αλεξίου.
«Δεν θέλουμε να εμπορευματοποιήσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας, θέλουμε τη σωστή αξιοποίηση και τη συνέχισή της, που είναι εφικτή με τη δημιουργία ενός συγκροτημένου εργαστηρίου, εντός της Ελλάδας» επισημαίνει σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ ο διδάκτορας Βιοπληροφορικής.
Σ. ΔEΛHΓΙΩPΓHΣ
0 Σχόλια