Εκμυστηρεύσεις Μάνου Χατζιδάκι

"Αν και έχουν περάσει χρόνια από το θάνατό του (15/6/1994) το σοφό του πνεύμα θα είναι παρόν και ευθύβολο για να μας υπενθυμίζει μεγάλες αλήθειες, που αφορούν τη σύγχρονη πνευματική Ελλάδα.
Ξεφυλλίζοντας μια συνέντευξη του Μάνου Χατζιδάκι που δόθηκε στον Λευτέρη Παπαδόπουλο στα "ΝΕΑ" της 27-3-19788 διαβάζω:
- "Μάνο Χατζηδάκι, ποιος είσαι; . . . Μέσα από ποιες συνθήκες, μέσα από ποιο κλίμα βγήκες και ξεχώρισες κι έδωσες ένα έργο, που λογαριάζεται σαν προικιό του τόπου μας;"
- "Είναι λιγάκι δύσκολο , βέβαια, να μιλάω για μένα όταν με ξεχωρίζουν.
Εν πάση περιπτώσει, εγώ είμαι γέννημα μιας εποχής, μάλλον είμαι ένας καθυστερημένος εκπρόσωπος της μουσικής, σε μια ομάδα ανθρώπων που ήδη είχαν δώσει σημαντικό έργο και σφραγίσανε τον τόπο μας για μια μεγάλη περίοδο.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Γκάτσος, ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Τσαρούχης, ο Πικιώνης, ο Μόραλης, ο Εμπειρίκος, ο Εγγονόπουλος.
Σ αυτή την ομάδα ανήκω.
Και αν μπορούσα να πω, είμαι ο Βενιαμίν και συγχρόνως ο μαθητής.
Και εκπροσωπώ, βέβαια, τη μουσική, που την εποχή εκείνη είχε μια τεράστια απόσταση από την ελληνική ποίηση, την ελληνική ζωγραφική, την αρχιτεκτονική.
Η μουσική ήταν εντελώς άσχετη με την ποίηση και με την ελληνική παιδεία.
Τον καιρό εκείνο το όνομα του Σεφέρη δεν το ήξερε ουδείς μουσικός εν Ελλάδι!
Οι αληθινά πρωτογενείς φυσιογνωμίες, όπως ο Σκαλκώτας, ζούσαν κάτω από τέτοια καταδίωξη, μέσα σε μια τέτοια απομόνωση, που δεν μπορούσαν να ενεργήσουν σαν προσωπικότητες του τόπου.
Ο Σκαλκώτας...
Γι αυτό πέθανε ο άνθρωπος.
Δεν είναι τυχαίο.
Ο δε Μητρόπουλος, που θα μπορούσε να είναι ακόμα και αρχηγός αυτών που προανέφερα, έλειπε στο εξωτερικό και πέθανε εξόριστος.
Λοιπόν, οι ντόπιοι κάθε άλλο παρά ήταν του αναστήματος του Σεφέρη, του Μόραλη ή των Πικιώνη.
Οι μουσικοί εννοώ.
Όσο για το Σεφέρη και τους άλλους, εκπροσωπούσαν τον ελληνικό χώρο μια πολύ κρίσιμη εποχή. Η Ελλάς είχε χάσει τον πόλεμο.
Ο τόπος μας είχε ανάγκη να σκύψει στον εαυτό του.
Όταν λέω είχε χάσει τον πόλεμο, θέλω να τονίσω, ότι η Ελλάς είχε νικήσει κατ επιφάνειαν, αλλά είχε χάσει κατ ουσίαν...
Δηλαδή ονειρεύτηκε μια διαφορετική μετέπειτα τοποθέτηση των πραγμάτων και η πραγματικότητα την απογοήτευσε.
Την απογοήτευσε ακόμα και στα πρόσωπα που την κυβερνούσαν.
Ηχούσε το γκογκ στο ραδιόφωνο και ακουγόταν μια φωνή που μιλούσε για τους από 3.000 ετών Έλληνες!
Ήρθαν, λοιπόν, όλοι αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι ήσαν πάρα πολύ σημαντικοί και σκύψανε στον κορμό του τόπου και ανακαλύψανε το στοιχείο εκείνο το χαρακτηριστική, που έδινε ταυτότητα στον τόπο, έξω απ αυτές τις αυθαίρετες συνδέσεις, με το παρελθόν.
Η ταυτότητα του τόπου, δηλαδή, δεν ήταν ότι ήμασταν οι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, που είναι μια εντελώς αφελής και ηλίθια άποψη.
Ήταν κάτι άλλο.
Και τόφεραν στην επιφάνεια αυτοί οι άνθρωποι.
Έτσι ανακαλύψαμε το Αιγαίο, τον Θεόφιλο, τον Μακρυγιάννη, τον Καραγκιόζη, ο τι μας έδινε την ταυτότητά μας, την αληθινή.
Αγνοώντας τα μεγαλεία, αυτά τα αυθαίρετα και αφελή μεγαλεία του επίσημου κράτους.
Και αυτά τα στοιχεία, τα αληθινά, δημιούργησαν τη νεότερη Ελλάδα.
Μέσα σ αυτήν την υπόθεση της ανευρέσεως της ταυτότητάς μας, ένας Βενιαμίν, ένας μαθητής υπήρξα και του λόγου μου.
Το αποτέλεσμα της δουλειάς μου είναι ακριβώς αυτό"